Εξαίρεση από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ – Πρακτικά αδύνατον!
Της Ηρώς Κυνηγοπούλου, Οικονομολόγου Msc
Μέχρι και τα τέλη του έτους 2013 η δυνατότητα να δοθεί απαλλαγή από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ ήταν μια εύκολη σχετικά διαδικασία.
Για τους απασχολούμενους νεοασφαλισμένους σε δραστηριότητα ασφαλιστέα στον ΟΑΕΕ με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, υπήρχε η δυνατότητα απαλλαγής από τις εισφορές του ΟΑΕΕ. Άλλωστε, η οικονομική κρίση οδήγησε και οδηγεί όλο και περισσότερους ελεύθερους επαγγελματίες να αναζητούν κάθε δυνατή λύση ώστε να μειώσουν τα λειτουργικά έξοδά τους. Η ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Ε. και η διμηνιαία τσουχτερή δόση ήταν και παραμένει στην κορυφή αυτής της λίστας. Έτσι, τα τελευταία χρόνια οι αιτήσεις για απαλλαγή από την ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. αυξήθηκαν υπέρμετρα.
1. Ισχύον καθεστώς από τις 7/4/2014
Η ψήφιση του Ν.4254/2014 τον Απρίλιο, άλλαξε τα δεδομένα στα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία δίνεται πλέον η εξαίρεση από τον ασφαλιστικό φορέα στην περίπτωση πολυαπασχόλησης. Συγκεκριμένα:
Η περ. 2 υποπαραγράφου ΙΑ.1 της παρ. ΙΑ του άρθρου Πρώτου προσθέτει στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 39 του Ν.2084/1992:
Σε περίπτωση που προκύπτει υποχρεωτική ασφάλιση στο Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και στον Ο.Α.Ε.Ε., ο ασφαλισμένος υπάγεται υποχρεωτικά στον Ο.Α.Ε.Ε., για το σύνολο του χρόνου της παράλληλης απασχόλησης, χωρίς δικαίωμα επιλογής ασφαλιστικού οργανισμού, εφόσον ο χρόνος ασφάλισης στο Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. υπολείπεται των εικοσιπέντε (25) ημερών ασφάλισης ανά μήνα.
Επίσης με την κοινοποίηση της υπ’ αριθμόν 16/2014 εγκυκλίου Ο.Α.Ε.Ε. έγιναν γνωστές και οι διαδικασίες που απαιτούνται για την λήψη εξαίρεσης και τη συνέχισή της καθώς και τα δικαιολογητικά για τις προαναφερθείσες περιπτώσεις.
Σημειώνεται ότι:
– για τον έλεγχο της συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων η χορηγούμενη κάθε φορά εξαίρεση (αρχική και συνέχισή αυτής) είναι εξάμηνης διάρκειας.
– στις αποφάσεις εξαίρεσης (αρχικής και κατά παράταση) καθώς και στις αποφάσεις επαναφοράς στην ασφάλιση, οι οποίες κοινοποιούνται στα πρόσωπα που αφορούν, αναφέρεται ρητά ότι αυτές δεν επέχουν θέση βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας ή βεβαίωσης για οποιαδήποτε μεταβολή της δραστηριότητας για χρήση στη Δ.Ο.Υ.
– Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως για τις απαλλαγές που δόθηκαν με το προϊσχύον καθεστώς, πριν τις 7/4/2014, οι σχετικές υποθέσεις δεν εξετάζονται με τα κριτήρια της νέας ρύθμισης για όσο καιρό ισχύει η απαλλαγή αυτή.
2. Εξαιρέσεις από τις 25 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ
Ιδιαίτερο προβληματισμό έχουν προκαλέσει οι ρυθμίσεις που αφορούν τις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος επιλέγει την ασφάλιση στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και για διάφορους λόγους αδυνατεί να συμπληρώσει σε κάποια μισθολογική περίοδο τις 25 ημέρες ασφάλισης ανά μήνα.
Σχετικά, η εγκ. Ο.Α.Ε.Ε. 16/2014 αναφέρει: ο πολυαπασχολούμενος, ο οποίος θα επιλέξει ως υποχρεωτικό φορέα ασφάλισης το ΙΚΑ -ΕΤΑΜ συνεχίζει να εξαιρείται από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ και για το χρονικό διάστημα που απουσιάζει από τη μισθωτή εργασία του με επιδότηση λόγω ασθενείας ή τακτική ανεργία ή λόγω άδειας κυήσεως, λοχείας ή γονική άδεια ανατροφής τέκνων ή λόγω εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών, εφόσον συμπληρώνει 25 ΗΑ ανά μήνα καθόλη τη διάρκεια των περιόδων αυτών.
Το ίδιο ισχύει και για την περίοδο που ο πολυαπασχολούμενος τελεί σε επίσχεση εργασίας εφόσον συμπληρώνει 25 ΗΑ ανά μήνα.
Το παρακάτω παράδειγμα της εγκ. ΟΑΕΕ 16/2014 δείχνει τα προβλήματα που προκαλούνται στην πράξη:
Αιτήματα συνέχισης της εξαίρεσης από την υποχρεωτική ασφάλιση του ΟΑΕΕ για το μετέπειτα της πρώτης εξαίρεσης διάστημα.
Έναρξη στη Δ.Ο.Υ. ασφαλιστέας στον ΟΑΕΕ δραστηριότητας 15/5/2014
Πρόσληψη ως μισθωτός 26/5/2014
Δήλωση επιλογής φορέα ως φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης 25/8/2014
Πρώτη εξαίρεση από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ για ένα εξάμηνο 5/2014-10/2014
Αίτημα συνέχισης της εξαίρεσης 5/11/2014
Έλεγχος προϋποθέσεων χρονικού διαστήματος 5/2014-10/2014 μετά τη λήξη του 6μήνου.
– Διαπιστώνεται ότι τον 5ο/2014 έχει 4 ΗΑ και ότι για κάθε μήνα από τον 6/2014 έως και τον 10/2014 έχει 25 Η.Α. στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Η εξαίρεσή του συνεχίζεται για ένα εξάμηνο 11/2014 – 4/2015.
Όταν ο απασχολούμενος θα αιτηθεί συνέχιση της εξαίρεσης:
Αίτημα συνέχισης της εξαίρεσης 5/5/2015
Έλεγχος προϋποθέσεων χρονικού διαστήματος 11/2014 – 4/2015 μετά τη λήξη του 6μήνου.
– Στην περίπτωση που τον 12ο/2014 συμπλήρωσε 22 ΗΑ και τους λοιπούς μήνες είχε 25 ΗΑ ανά μήνα επαναφέρεται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ από τον 5ο/2014 μέχρι τη λήξη της παράλληλης απασχόλησης. Αντίθετα, εάν συμπληρώνει για κάθε μήνα 25 ΗΑ η εξαίρεσή του συνεχίζεται για ένα 6μηνο.
Παρατηρούμε στο παραπάνω παράδειγμα ότι ο απασχολούμενος έχει αιτηθεί, έχει ελεγχθεί για το πρώτο εξάμηνο της εξαίρεσής του και έχει εγκριθεί η συνέχιση της εξαίρεσής του από την ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Ε. στο δεύτερο εξάμηνο. Στη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου εξαίρεσης υπήρξε μήνας στον οποίο δεν συμπληρώθηκαν οι απαραίτητες 25 ΗΑ και ως αποτέλεσμα αυτού ο απασχολούμενος κατά τη νέα αίτηση εξαίρεσης (ήδη μετά από δύο εξάμηνα απαλλαγής) επαναφέρεται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ από την ημερομηνία έναρξης της ασφαλιστέας στον ΟΑΕΕ δραστηριότητας, χρονικό διάστημα για το οποίο είχε αρχικά εξαιρεθεί!
Με βάση τα παραπάνω και τα παραδείγματα που παρατίθενται στην εγκ. ΟΑΕΕ 16/2014 εγείρονται τα εξής σημαντικά θέματα:
– Σε περίπτωση αδικαιολόγητης απουσίας, έστω και για μία ημέρα, διακόπτεται αυτόματα η ασφάλιση στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και γίνεται υποχρεωτική η ασφάλιση στον ΟΑΕΕ;
– Για τις περιπτώσεις που η επιχείρηση επιβάλλει μονομερώς εκ περιτροπής απασχόληση ή όταν εργάζεται με μερική απασχόληση (ακόμα και με ωράριο 6 ωρών την ημέρα) δεν μπορεί να λάβει εξαίρεση από τον ΟΑΕΕ;
– Όταν για κάποιο λόγο, διακόπτεται η ασφάλιση στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, η επαναφορά στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ γίνεται από την πρώτη ημέρα χορήγησης της απαλλαγής ασφάλισης από τον ΟΑΕΕ, ανεξάρτητα του χρονικού διαστήματος που ο ασφαλισμένος έχει ήδη εξαιρεθεί της ασφάλισης του;
Προκαλεί, όπως είναι λογικό, τεράστια ερωτηματικά κατά πόσο θα υπάρχει εργαζόμενος στην Ελλάδα, που με βάση τις διατάξεις αυτές, θα μπορεί πράγματι να λάβει εξαίρεση από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ, αφού όσα χρόνια κι αν περάσουν αρκεί, σύμφωνα και με το παραπάνω παράδειγμα, μία μόνο ημέρα αδικαιολόγητης απουσίας για να επανέλθει ο ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ από την πρώτη ημέρα που έλαβε εξαίρεση για το χρονικό διάστημα από 7/4/2014 και μετά!
Είναι προφανής η ανάγκη να ρυθμιστούν από τον ΟΑΕΕ και να αντιμετωπιστούν με έκδοση νέων εγκυκλίων τα θέματα που μπορεί να προκύψουν στη πράξη έτσι ώστε το νέο σύστημα εξαίρεσης από την ασφάλιση να είναι πιο λειτουργικό και δίκαιο και για τους ασφαλισμένους και για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Πηγή: E-FOROLOGIA.GR
