Ενσωμάτωση είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών στη φορολογική διοίκηση

Κοινό σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης που προβλέπει την ενσωμάτωση της είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών στη φορολογική διοίκηση υπέγραψαν ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης και ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης. Το σχέδιο δράσεις που έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Ιανουάριο 2017 και θα υλοποιηθεί σταδιακά , αποτελεί ένα εκ των προαπαιτούμενων για την υπο- δόση του 1 δισ. ευρώ. 
Καθώς για την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος της μεταρρύθμισης της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών των φορέων κοινωνικής ασφάλισης απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συστηματική και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών οι δύο πλευρές υιοθέτησαν κοινό σχέδιο δράσης, το οποίο περιλαμβάνει τους άξονες προτεραιότητας υλοποίησης του προγράμματος, τις επί μέρους ενέργειες που απαιτούνται και τα αντίστοιχα χρονικά ορόσημα ολοκλήρωσής τους.

Ενοποιημένο μοντέλο είσπραξης 
Το νέο μοντέλο είσπραξης θα επιτρέψει στα ασφαλιστικά ταμεία να επικεντρωθούν στις κύριες αρμοδιότητές τους που είναι η εξυπηρέτηση και έκδοση παροχών στους δικαιούχους και όχι η είσπραξη εισφορών. 
Το νέο μοντέλο θα εξασφαλίζει την αποτελεσματική και αποδοτική ροή πληροφοριών και πληρωμών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και φόρων προς τους αντίστοιχους φορείς – αποδέκτες εντός ελάχιστου χρόνου, το αργότερο εντός 24 ωρών. Θα αξιοποιεί όλα τα υφιστάμενα ισχυρά στοιχεία του συστήματος ενώ θα περιορίσει τις αδυναμίες και μειονεκτήματα του υφισταμένου. 
Στη βάση αυτή θα πρέπει να εξασφαλίζει διαφάνεια στην κατανομή των πληρωμών, στη ροή του χρήματος και των πληροφοριών μεταξύ του φορέα είσπραξης και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και της φορολογικής διοίκησης. Συγκεκριμένα, οι εισφορές που θα εισπράττονται υπέρ των αντίστοιχων ασφαλιστικών ταμείων μέσω της φορολογικής διοίκησης θα κατατίθενται άμεσα σε λογαριασμούς των ταμείων χωρίς να περνούν από τον τραπεζικό λογαριασμό του ενδιάμεσου φορέα είσπραξης. 

Το σχετικό σχέδιο έχει το εξής χρονοδιάγραμμα δραστηριοτήτων: 

·         30/09/2014 -Μελέτη σκοπιμότητας για την ενσωμάτωση των διαδικασιών υποβολής δηλώσεων ασφαλιστικών εισφορών, καταβολής και είσπραξής τους, στη φορολογική διοίκηση (ποσοτική και ποιοτική ανάλυση).

·         31/12/2015 -Δημιουργία του Κεντρικού Μητρώου των υπόχρεων καταβολής ασφαλιστικών εισφορών και φόρου εισοδήματος φυσικών / νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων.

·         31/12/2016 -Εναρμόνιση (πλήρης παραμετροποίηση) της βάσης εισφορών μεταξύ των μεγαλύτερων Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης με το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων/ασφαλιστικών κλάσεων.

·         01/07/2017 -Συγχώνευση της είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών στη φορολογική διοίκηση.

Η γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Κατερίνα Σαββαϊδου και η γενική γραμματέας του υπουργείου Εργασίας Άννα Στρατινάκη θα αναλάβουν να συντονίσουν την Κοινή Ομάδα Εργασίας. Με τη συμμετοχή στελεχών των ΓΓΔΕ, ΓΓΠΣ, ΓΛΚ, ΗΔΙΚΑ, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ που θα προχωρήσει στο σχεδιασμό ενός λειτουργικού, ενοποιημένου μοντέλου είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών και φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, στην ενοποίηση του μητρώου των υπόχρεων πληρωμής, αλλά και στη νομική εναρμόνιση (πλήρης παραμετροποίηση) της βάσης των εισφορών μεταξύ των Ταμείων και του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων/ασφαλιστικών κλάσεων.

Μελέτη σκοπιμότητας 
Η προαναφερθείσα μελέτη σκοπιμότητας θα περιλαμβάνει την καθολική διασταύρωση των υποχρεώσεων εγγραφής, υποβολής δηλώσεων και καταβολής εισφορών (πληθυσμός συνεισφερόντων) στα ασφαλιστικά ταμεία και στη φορολογική διοίκηση για να παρασχεθούν επαρκή δεδομένα και να τεκμηριωθεί η επιχειρησιακή σκοπιμότητα του έργου. Η ανάλυση αυτή που θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη Σεπτεμβρίου θα παρέχει πληροφορίες για τα πραγματικά στοιχεία που μετρούν τα δυνητικά οφέλη των εσόδων και την αναμενόμενη μείωση του διοικητικού και γραφειοκρατικού κόστους από την προσπάθεια μεταρρύθμισης. 
Η ανάλυση αυτή θα βοηθήσει στον προσδιορισμό της πιθανής αύξησης των εσόδων για κάθε ασφαλιστικό ταμείο και είδος εισφοράς, στον εντοπισμό των διαφορών στη βάση υπολογισμού (μισθό) των εισφορών και της φορολόγησης για μισθωτούς συνεισφέροντες, στον εντοπισμό μη δηλωμένων συνεισφερόντων, στον εντοπισμό διπλοεγγεγραμμένων συνεισφερόντων (ελεύθεροι επαγγελματίες, μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι), στον προσδιορισμό του κοινού αναγνωριστικού στοιχείου τους, στον προσδιορισμό του συνολικού πληθυσμού συνεισφερόντων και υπόχρεων πληρωμής για ασφάλιση και φορολόγηση, στον προσδιορισμό ποσοστού συμμόρφωσης για τους προηγούμενους 27 μήνες, στην εκτίμηση προτύπων συμπεριφοράς των υπόχρεων πληρωμής, στον προσδιορισμό διαφορών μεταξύ πραγματικής οφειλής και πληρωμής, στον εντοπισμό των περιοχών μη συμμόρφωσης βάσει του τομέα επιχειρηματικότητας και την γεωγραφική περιοχή για την ασφάλιση και τη φορολόγηση, στη συγκρότηση της βάσης για το κεντρικό μητρώο των υπόχρεων πληρωμής/συνεισφερόντων και στον προσδιορισμό του αναμενόμενου διοικητικού οφέλους. 

Δημιουργία Κεντρικού Μητρώου 
Μέχρι τα τέλη του 2015 θα πρέπει τα συναρμόδια υπουργεία να καταρτίσουν κεντρικό μητρώο υπόχρεων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων. Το ενιαίο μητρώο θα είναι σύμφωνο με τις μεταρρυθμίσεις που προωθούν τα δύο υπουργεία στον τομέα των πληροφοριακών συστημάτων για την εδραίωση των πληροφοριών και την παροχή των απαραίτητων στοιχείων για τη λήψη αποφάσεων. Ένα σχέδιο του κεντρικού μητρώου, το οποίο θα περιέχει την περιγραφή του περιεχομένου καθώς και το προτεινόμενο επιχειρησιακό μοντέλο θα προετοιμαστεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2014, ως μέρος της προκαταρκτικής εργασίας για το έργο της ενοποίησης της είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών και φορολογικών εσόδων. 

Εναρμόνιση της βάσης εισφορών 
Μέχρι τα τέλη του 2016 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η εναρμόνιση της βάσης εισφορών μεταξύ των μεγαλύτερων ταμείων κοινωνικής ασφάλισης με το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και ασφαλιστικών κλάσεων.Τα πεδία εναρμόνισης αφορούν ενδεικτικά τα κοινά ψηφία ταυτοποίησης, τη βάση υπολογισμού εισφορών, την ελάχιστη – μέγιστη βάση υπολογισμού, την ποσοστιαία σύνθεση της εισφοράς, την ελάχιστη – μέγιστη αξία εισφοράς, τις  απαλλαγές – εξαιρέσεις, την έκδοση πράξης χρέωσης και ειδοποίησης – καθορισμένες ημερομηνίες ειδοποίησης και πληρωμής, την περίοδο χάριτος πληρωμής, τον τρόπο και τόπο καταβολής, τις προσαυξήσεις-πρόστιμα καθυστερημένων πληρωμών, τους κανόνες διαχείρισης περί μη συμμόρφωσης και επεξεργασία των μη καταβληθεισών εισφορών, τους κανόνες για την κατανομή μερικής πληρωμής ανεξόφλητων χρεών, τον έλεγχο της ελάχιστης ετήσιας απαιτούμενης εργασίας, κ.α.. Στο ίδιο πλαίσιο θα υπάρξει εναρμόνιση του θεσμικού πλαισίου.