Όλα τα σενάρια για τη φορολογία – Τι σχεδιάζεται να ισχύσει από εφέτος και τι από το 2014 (Για τα εισοδήματα του 2013)
Φορολόγηση όλων των εισοδημάτων με συντελεστές από 20% έως και 45%, από το 2014 (εισοδήματα 2013), χωρίς αφορολόγητο όριο αλλά με σημαντικές εκπτώσεις για όλες τις δαπάνες με αποδείξεις, κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης, νέο σύστημα εξόφλησης των ληξιπροθέσμων χρεών, «φιλικότερο» ποινολόγιο με κατάργηση ποινών για τις τυπικές παραβάσεις αλλά και λογικά πρόστιμα και τόκοι, καθώς και ένα φόρο στα ακίνητα που θα αποφέρει 3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση κρύβει η σχεδιαζόμενη φορολογική μεταρρύθμιση.
Οι βασικότερες αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος θα ισχύσουν από το οικονομικό έτος 2014, δηλαδή θα εφαρμοστούν για τα εισοδήματα του 2013, ενώ αυτές που θα αφορούν τις ποινές, τον ΚΒΣ και τα ακίνητα θα τεθούν άμεσα σε εφαρμογή από τις αρχές του επόμενου έτους. Δεδομένο είναι ότι από τα μέσα Οκτωβρίου εξισώνεται ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, γεγονός που σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα κληθούν να πληρώσουν έως και 40% ακριβότερο φέτος το πετρέλαιο θέρμανσης, εάν φυσικά δεν προλάβει το οικονομικό επιτελείο να προχωρήσει εγκαίρως στη χορήγηση του εν λόγω επιδόματος.
Σε κάθε περίπτωση το οικονομικό επιτελείο θέλει η φορολογική μεταρρύθμιση να ολοκληρωθεί έως το τέλος Νοεμβρίου, ενώ οι αλλαγές θα έρθουν σε τρεις δόσεις, καθώς η ηγεσία του υπουργείου θεωρεί ότι δεν είναι εφικτό να ενσωματωθούν εγκαίρως όλα σε ένα νομοσχέδιο.
Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ που δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ:
Η σπουδαιότερη αλλαγή στην οποία προσανατολίζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στη φορολογία εισοδήματος, που θα περιληφθεί σε σχέδιο νόμου το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή στο τέλος Νοεμβρίου, είναι η υιοθέτηση του αμερικανικού μοντέλου προσδιορισμού των εισοδημάτων, το οποίο προβλέπει την αφαίρεση όλων ανεξαιρέτως των δαπανών, ακόμη και αυτών που αφορούν την πληρωμή λογαριασμών της ΔΕΗ, ύδρευσης κ.λπ., εκτός φυσικά από τις δαπάνες που αφορούν την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων.
Το νέο σύστημα, εφόσον υιοθετηθεί, θα οδηγήσει φυσικά και στην αλλαγή της φορολογικής κλίμακας. με συντελεστές που θα ξεκινούν από το 20%, αν και οι τελικές αποφάσεις για όλες τις αλλαγές θα πρέπει να έχουν το «πράσινο φως» του Μεγάρου Μαξίμου.
Ολες οι δαπάνες
Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί από το οικονομικό έτος 2014 (εισοδήματα 2013) η φορολόγηση των εισοδημάτων με προοδευτική κλίμακα, του συνολικού καθαρού οικογενειακού εισοδήματος (του συζύγου, της συζύγου και των προστατευομένων μελών). Το εισόδημα που θα φορολογείται θα είναι το καθαρό εισόδημα το οποίο θα απομένει εάν από το συνολικό εισόδημα (μισθοί, συντάξεις, ελευθέρια επαγγέλματα, εμπορικές επιχειρήσεις, αγροτικό εισόδημα, ενοίκια κ.λπ.) αφαιρεθούν, σύμφωνα και με πρόταση του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών, όλες οι δαπάνες που πραγματοποιεί το νοικοκυριό, με εξαίρεση τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Με την προτεινόμενη κλίμακα, που θα τεθεί στο τραπέζι του διαλόγου, θεσπίζονται συντελεστές από 20% έως και 45%, καθώς τα κλιμάκια εισοδήματος θα αυξάνονται ανά 20.000 ευρώ, με αποτέλεσμα οι ελαφρύνσεις να είναι μεγαλύτερες, κυρίως για τα μεσαία εισοδήματα.
Επισημαίνεται ότι στην έννοια των δαπανών που θα αφαιρούνται περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες που με το ισχύον φορολογικό σύστημα είτε χρησιμοποιούνται για την ισχύ του αφορολογήτου (δαπάνες κωδικού 049) είτε δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη (ΔΕΗ, τηλεφωνία, ύδρευση, εισιτήρια κ.λπ.) είτε παρέχουν μειώσεις φόρου (ενοίκια, ιατρικά, νοσοκομειακά, φροντιστήρια κ.λπ., με εξαίρεση τις δωρεές, για τις οποίες προτείνεται να παραμείνουν στις μειώσεις φόρου).Τα οφέλη μάλιστα, εφόσον υιοθετηθεί η εν λόγω πρόταση, θα είναι:
α) Ουσιαστικός περιορισμός του παρεμπορίου. Κάθε πολίτης, έχοντας ουσιαστικό φορολογικό κίνητρο, θα πραγματοποιούσε τις αγορές του ή και θα λάμβανε τις οποιεσδήποτε υπηρεσίες από τους νόμιμους επαγγελματίες, συνεπώς η οποιαδήποτε συναλλαγή με το παρεμπόριο θα καθίστατο ασύμφορη.
β) Ουσιαστικός περιορισμός της φοροδιαφυγής. Κάθε πολίτης, έχοντας ουσιαστικό φορολογικό κίνητρο, θα απαιτούσε για κάθε συναλλαγή του να λάβει το αντίστοιχο φορολογικό στοιχείο. Κατά συνέπεια θα υπάρξει πολύ μεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων από ΦΠΑ (όπου παρατηρείται ανησυχητική μείωση), και από τη φορολογία εισοδήματος των επιτηδευματιών.
γ) Ουσιαστική βοήθεια στη λειτουργία του «πόθεν έσχες».
Η αυξανόμενη πίεση της τρόικας για μέτρα άμεσης απόδοσης, για να κλείσει το πακέτο των 11,9 δισ. ευρώ, έχει φέρει σε αδιέξοδο το οικονομικό επιτελείο όσον αφορά τον τρόπο φορολόγησης των φετινών εισοδημάτων.
Από τους παράγοντες του υπουργείου, με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, υπάρχουν τρεις παραδοχές:
**η δημοσιονομική δυσχέρεια αναβάλλει, άγνωστο για πόσο, την αύξηση του αφορολογήτου ορίου στις 8.000 ευρώ,
**η ισχύουσα φορολογική κλίμακα δεν πρόκειται να αλλάξει για τα φετινά εισοδήματα, αφού στο υπουργείο θέλουν όλες οι αλλαγές στο εισόδημα να ισχύσουν από το οικονομικό έτος 2014, δηλαδή να αφορούν τα εισοδήματα του 2013,
**το αφορολόγητο όριο είναι στον «αέρα».
Ειδικότερα, όπως επεσήμανε η «Ν», το οικονομικό επιτελείο, στην αγωνιώδη προσπάθειά του να κλείσει την «τρύπα» του πακέτου, ώστε να γεφυρωθούν οι διαφορές με την τρόικα και να ανάψει το «πράσινο φως» για μια θετική έκθεση που θα οδηγήσει στην εκταμίευση των 31,5 δισ. ευρώ, φέρεται ότι έριξε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την πρόταση του ΔΝΤ όσον αφορά το αφορολόγητο όριο και την κλίμακα, αφού υπολογίζεται ότι η εφαρμογή τους μπορεί να εξοικονομήσει περί τα 2,5-3 δισ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, για να διασκεδάσει και πάλι τις εντυπώσεις, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προωθεί σχέδιο για έκπτωση κατά 100% από το εισόδημα των φορολογούμενων δαπανών με αποδείξεις από συγκεκριμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών που, σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, κάνουν «πρωταθλητισμό» στη φοροδιαφυγή.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εάν το οικονομικό επιτελείο προχωρήσει στην υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης για κατάργηση του αφορολογήτου ορίου, ανεξαιρέτως όλοι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι θα δουν για μια ακόμη φορά τα εισοδήματά τους να μειώνονται σημαντικά, αφού θα αυξηθεί η μηνιαία παρακράτηση φόρου και επομένως θα είναι μεγαλύτερος ο φόρος που θα καταβάλλουν για τα εισοδήματά τους.Και αυτό φυσικά θα συμβεί είτε υιοθετηθεί η κλίμακα του ΔΝΤ, που προβλέπει συντελεστές 18% για εισόδημα έως 22.000 ευρώ, 35% για εισοδήματα από 22.001 έως 45.000 ευρώ, 40% από 45.001 έως 100.000 ευρώ και 45% για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ, είτε παραμείνει σε ισχύ η εφαρμοζόμενη ήδη κλίμακα φορολόγησης, με πρώτο συντελεστή 10%.
Οι επιβαρύνσεις φυσικά θα είναι δυσβάσταχτες για όλα τα κλιμάκια εισοδήματος, ακόμη κι αν για να «χρυσώσει το χάπι» η κυβέρνηση προχωρήσει, πάλι με βάση την πρόταση του ΔΝΤ, σε έκπτωση από το εισόδημα ορισμένου ύψους αποδείξεων αλλά θεσπίζοντας συγκεκριμένο πλαφόν στα 2.160 ευρώ.
Η επιμήκυνση
Με τη χαρακτηριστική ωστόσο φράση «από το χρόνο επιμήκυνσης κρίνεται η τύχη του αφορολογήτου και όχι μόνο», κορυφαίος παράγοντας του οικονομικού επιτελείου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο όχι μόνο να διατηρηθεί το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ, αλλά και να αυξηθεί.
Σενάριο το οποίο επιθυμεί άλλωστε και το Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να φανεί ότι υπάρχει συνέπεια προεκλογικών λόγων και πράξεων, αλλά και για να αποδειχθεί ότι οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού, Αντ. Σαμαρά, σχετικά με τη στήριξη των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων τηρούνται.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το σχέδιο για την αύξηση του αφορολογήτου ορίου στις 8.000 ευρώ είναι ήδη έτοιμο, με ταυτόχρονη υιοθέτηση χαμηλών συντελεστών φορολόγησης για εισοδήματα έως και 15.000 ευρώ, και τέθηκε ήδη στο τραπέζι συζητήσεων με την τρόικα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει πάρει το «πράσινο φως».
Η εν λόγω πρόταση μάλιστα αποκαθιστά εν μέρει τις «αδικίες» τις οποίες υφίστανται τα τελευταία χρόνια μισθωτοί και συνταξιούχοι, αφού οι συντελεστές φορολόγησης κυμαίνονται από 5% έως και 42%, ενώ με την προτεινόμενη κλίμακα είναι σημαντική η φορολογική ελάφρυνση για εισοδήματα μέχρι και 15.000 ευρώ και ευνοημένοι είναι ακόμη και όσοι θα δηλώνουν εισοδήματα μέχρι 40.000 ευρώ.
Με τη συγκεκριμένη κλίμακα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών θα επιχειρήσει ουσιαστικά να διορθώσει τις στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί και τις αδικίες που επιβαρύνουν λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, καθώς η σχεδιαζόμενη για το 2014 κλίμακα φορολόγησης θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή με το σύνολο των παρεμβάσεων που θα υιοθετηθούν με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο και φυσικά δεν μπορούν να ισχύσουν για τα φετινά εισοδήματα.
Στα σχέδια του οικονομικού επιτελείου εξάλλου, όπως έχει ήδη αποκαλύψει η «Ν», είναι η παροχή κινήτρων για τη χρησιμοποίηση της κάρτας αποδείξεων, πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, ενώ θα υπάρχει και ηλεκτρονική καταγραφή, σε πραγματικό χρόνο, της έκδοσης των αποδείξεων λιανικής πώλησης για όλες τις συναλλαγές, στο πλαίσιο των μέτρων που θα ληφθούν για την περιστολή της φοροδιαφυγής.
Εκτός από τις ανωτέρω αλλαγές, πάντως, το οικονομικό επιτελείο προωθεί την περικοπή των φοροαπαλλαγών και φόρων υπέρ τρίτων, την εφαρμογή του περιουσιολογίου, τη θέσπιση ενός νέου φόρου στα ακίνητα, ο οποίος θα αντικαταστήσει το τέλος που επιβάλλεται μέσω της ΔΕΗ
Το επίδομα θέρμανσης
Τα προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν είναι ακόμη πολλά, γεγονός που δεν αποκλείει για φέτος το επίδομα να μείνει στα χαρτιά και να δοθεί από το 2013. Ωστόσο όλα εξαρτώνται από την τεχνική μελέτη που θα παραδοθεί σήμερα στον υφυπουργό Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνη, και τους εκπροσώπους των κομμάτων.
Πρόσφατο σχέδιο πάντως καθορίζει το επίδομα από 100 έως 400 ευρώ, αποκλείει από τη χορήγηση όσους έχουν εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ, ενώ προβλέπει η επιστροφή να γίνεται σε δύο δόσεις είτε σε μετρητά είτε μέσω του συστήματος ΗΦΑΙΣΤΟΣ ή της ΓΓΠΣ, με βάση πάντα, εκτός από τα εισοδηματικά, και γεωγραφικά κριτήρια.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια το σίγουρο είναι ότι η εξίσωση του ΕΦΚ σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης θα «εκτοξεύσει» το κόστος του πετρελαίου θέρμανσης στο 1,40 ευρώ το λίτρο, ενώ από την άλλη πλευρά αναμένεται μείωση της τιμής του πετρελαίου κίνησης, αφού για τον αυτοκινητιστή υπολογίζεται ότι το καύσιμο θα φθηνύνει συνολικά κατά 100 ευρώ τα 1.000 λίτρα ή 10 λεπτά το λίτρο.
Κίνητρα για τη χρήση καρτών στις συναλλαγές ιδιωτών και επιχειρήσεων
«Μπόνους» με εκπτώσεις από το εισόδημα ή από το φόρο, κληρώσεις με «δώρο» την επιστροφή χρημάτων, αλλά και πληθώρα νέων φορολογικών κινήτρων θα κρύβει το «κουτί» του υπουργείου Οικονομικών, στην προσπάθειά του να πείσει τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους χρεωστικές κάρτες, προκειμένου να βάλει «φρένο» στη φοροδιαφυγή και να εντοπίσει το μαύρο χρήμα που κινείται στην αγορά.
Στο πλαίσιο εξάλλου αυτό στήνει ηλεκτρονικό μπλόκο για το ΦΠΑ και σχεδιάζει την καθιέρωση υποχρεωτικών μέτρων, όπως η διασύνδεση όλων των ταμιακών μηχανών των επιχειρήσεων με το σύστημα Taxisnet, ενώ εξετάζει ακόμη και τη μείωση του επιτρεπτού ορίου συναλλαγών με μετρητά από 1.500 ευρώ σε 300 ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι από φέτος μειώθηκε σε 1.500 ευρώ το όριο των συναλλαγών πάνω από το οποίο όλες οι συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών και επιχειρήσεων πρέπει να γίνονται υποχρεωτικά με χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή τραπεζικών επιταγών.
Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών πιστεύουν ότι η επικράτηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών σε όλο το φάσμα της οικονομικής ζωής θα επιφέρει καίριο πλήγμα στη φοροδιαφυγή, καθώς θα καταγράφονται αυτόματα τα έσοδα των επιχειρήσεων και θα βεβαιώνονται οι αναλογούντες φόροι, όπως ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας από τη στιγμή που όλες οι συναλλαγές θα διενεργούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και με τη μεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος.Για να γίνει μάλιστα ευρέως αποδεκτό το νέο σχέδιο, σχεδιάζεται να δοθεί ισχυρό κίνητρο σε όλους τους πολίτες, ούτως ώστε να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους κυρίως με χρεωστικές, χωρίς όμως να αποκλείονται και οι πιστωτικές κάρτες.
Συγκεκριμένα, το σχέδιο των επιτελών του υπουργείου προβλέπει ότι όσοι χρησιμοποιούν πλαστικό χρήμα στις συναλλαγές τους θα έχουν έκπτωση από το φόρο εισοδήματος ίση με το 3% της δαπάνης.
Θα πρέπει μάλιστα να αναφερθεί ότι στο τραπέζι των συζητήσεων που διεξήχθησαν μεταξύ των κομμάτων εν όψει της κατάρτισης του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, υπάρχει και «ισχυρότερη» πρόταση για μείωση του ΦΠΑ, κατά 1 έως 2 ποσοστιαίες μονάδες, για όσους χρησιμοποιούν πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες για συναλλαγές κυρίως κάτω των 300 ευρώ.
Το σχέδιο πάντως είναι έτοιμο και το μόνο που απομένει είναι η πολιτική απόφαση για την ενεργοποίησή του.
Ενας φόρος στην κατοχή ακινήτων
Οι αλλαγές θα είναι ριζικές στη φορολογία κεφαλαίου, ενώ θα περιληφθούν στο δεύτερο φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή αμέσως μετά το σχέδιο νόμου που θα αφορά την κατάργηση του ΚΒΣ, την εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης και τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης, που «κλειδώνει» σήμερα, τη φορολογική «αμνηστία» και το νέο ποινολόγιο, που θα πρέπει να έχουν κατατεθεί έως τα μέσα Οκτωβρίου.
Η σημαντικότερη πάντως αλλαγή που θα περιληφθεί στο εν λόγω νομοσχέδιο θα είναι η κατάργηση του Ειδικού Τέλους επί των Ακινήτων που επιβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.
Ο νέος φόρος, ο οποίος θα αντικαταστήσει και το ΦΑΠ και θα είναι ισοδυνάμου δημοσιονομικού αποτελέσματος, θα επιβάλλεται σύμφωνα με την τελική εισήγηση που θα γίνει προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στην κατοχή ακινήτων, χωρίς μάλιστα να εξετάζεται εάν αποφέρουν εισόδημα ή ιδιοχρησιμοποιούνται.
Ο φόρος εξετάζεται να επεκταθεί και στις εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις, δηλαδή στα αγροτεμάχια τα οποία θα επιβαρύνονται με φόρο ακινήτων εφόσον δεν ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Ο φόρος θα έχει χαμηλό αφορολόγητο όριο, εξετάζεται το όριο των 100.000 ευρώ σε αντικειμενική αξία, ενώ θα κλιμακώνεται ανάλογα με το συνολικό ύψος της περιουσίας. Σε κάθε περίπτωση βέβαια η κλιμάκωση και οι συντελεστές θα είναι τέτοια που τα έσοδα από το χαράτσι και το σημερινό Φόρο Ακίνητης Περιουσίας θα υπερκαλυφθούν.
Πηγή: TAXHEAVEN
