Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής – φοροτεχνικός
Ένας ελεύθερος επαγγελματίας (μηχανικός) προχώρησε στην έκδοση τιμολογίου παροχής υπηρεσιών προς τον ΔΗΜΟ «Α» για παρασχεθείσες υπηρεσίες. Πολύ συχνά ανακύπτει το ερώτημα αναφορικά με το συντελεστή παρακράτησης φόρου που πρέπει να εφαρμοστεί σε ανάλογες περιπτώσεις.
Α. Αρχικά, ας δούμε τις σχετικές διατάξεις του Κ.Φ.Ε.
Ι. Στην παρ. 1 του άρθρου 64 του ν. 4172/2013, ορίζονται τα εξής:
«1. Οι συντελεστές παρακράτησης φόρου είναι οι εξής:
α) για μερίσματα πέντε τοις εκατό (5%).
β) για τόκους δεκαπέντε τοις εκατό (15%),
γ) για δικαιώματα (royalties) και λοιπές πληρωμές είκοσι τοις εκατό (20%),
δ) για αμοιβές για τεχνικά έργα, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες είκοσι τοις εκατό (20%). Κατ’ εξαίρεση, για τις αμοιβές που εισπράττονται από εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δημοσίων, δημοτικών και κοινοτικών ή λιμενικών προσόδων ο συντελεστής είναι τρία τοις εκατό (3%) επί της αξίας του υπό κατασκευή έργου ή του μισθώματος, ανεξαρτήτως αν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα. Σε περίπτωση εισφοράς όλου ή μέρους δημόσιου τεχνικού έργου από τον αρχικό ανάδοχο σε κοινοπραξία ή εταιρεία στην οποία συμμετέχει και ο ίδιος, η προβλεπόμενη παρακράτηση τρία τοις εκατό (3%) της παρούσας περίπτωσης ενεργείται μόνο από τον εργοδότη κατά την καταβολή του εργολαβικού ανταλλάγματος στον αρχικό ανάδοχο. Ο φόρος αυτός που βαρύνει τον ανάδοχο συμψηφίζεται από τον αναλογούντα φόρο της κατασκευάστριας εταιρείας ή κοινοπραξίας με βάση βεβαίωση που χορηγεί ο ανάδοχος. Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων εδαφίων εφαρμόζονται και σε περίπτωση που τμήμα του έργου ή εργασίας εκτελείται από κοινοπραξία ή εταιρεία, στην οποία συμμετέχουν μόνο μέλη της αρχικής αναδόχου κοινοπραξίας ή εταιρείας. Επίσης, εφαρμόζονται και στην περίπτωση που τμήμα του έργου ή εργασίας εκτελείται από εταιρεία μέλος της αρχικής αναδόχου κοινοπραξίας ή από κοινοπραξία επιχειρήσεων μέλους της αρχικής αναδόχου κοινοπραξίας […]
ΙΙ. Στην παρ. 2 του ιδίου ως άνω άρθρου και νόμου, ορίζονται τα εξής:
«2. Οι φορείς γενικής κυβέρνησης εκτός από τις κεφαλαιουχικές εταιρείες κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή υπηρεσιών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υποχρεούνται, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, να παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με συντελεστή ως ακολούθως:
αα) ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) για τα υγρά καύσιμα και τα προϊόντα καπνοβιομηχανίας,
ββ) ποσοστό τέσσερα τοις εκατό (4%) για τα λοιπά αγαθά και
γγ) ποσοστό οκτώ τοις εκατό (8%) για την παροχή υπηρεσιών.
Εξαιρούνται από την παρακράτηση φόρου οι υπόχρεοι του πρώτου εδαφίου:
αα) όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες και δεν απαιτείται σύμβαση, εφόσον η καθαρή αξία αυτών, κατά συναλλαγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα (150) ευρώ,
ββ) όταν λαμβάνουν υπηρεσίες ή προμηθεύονται ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, τηλεγραφήματα, γραμματόσημα, φωταέριο, νερό και εισιτήρια γενικά,
γγ) όπου προβλέπεται παρακράτηση ή προκαταβολή φόρου από άλλη διάταξη για το ίδιο έσοδο και
δδ) όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες από τις πολεμικές βιομηχανίες ΕΑΒ, ΕΒΟ, ΠΥΡΚΑΛ και ΕΛΘΟ, καθώς και από το Κέντρο Επιχειρηματικής Πολιτιστικής Ανάπτυξης (Κ.Ε.Π.Α.) και την Αναπτυξιακή Ένωση Μακεδονίας (ΑΝ.Ε.Μ.)».
ΙΙΙ. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι, όταν από κάποια άλλη διάταξη του ν. 4172/2013 ορίζεται παρακράτηση φόρου για το ίδιο έσοδο, τότε δεν εφαρμόζεται η παρ. 2 του άρθρου 64. Δηλαδή, επειδή εν προκειμένω για την αμοιβή του μηχανικού (συμβουλευτικές υπηρεσίες) ορίζεται παρακράτηση φόρου 20% στην παρ. 1, δεν εφαρμόζεται η παρ. 2 του άρθρου 64 (σ.σ. παρακράτηση φόρου 8%).
Να σημειώσουμε εδώ, ότι τα ανωτέρω ίσχυαν και με τις διατάξεις του προϊσχύοντος Κ.Φ.Ε. (ν. 2238/1994), αλλά ακόμη και με τον ακόμη παλαιότερο Κ.Φ.Ε. (ν. 3323/1955). Μάλιστα είχε εκδοθεί στο παρελθόν και η εγκύκλιος ΠΟΛ. 1131/1994, στην οποία εκτός των άλλων αναφέρονταν και τα εξής:
«[…] Γ’ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗ ΦΟΡΟΥ
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του τρίτου εδαφίου της περίπτ. στ’ της παραγρ. 1 του άρθρου 37α του ν.δ. 3323/1955, εξαιρούνται από την υποχρέωση παρακράτησης φόρου εισοδήματος οι πιο πάνω αναφερόμενοι υπόχρεοι (δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης κ.τ.λ.):
α) Όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες από επιχείρηση στις περιπτώσεις εκείνες που δεν απαιτείται από τις ισχύουσες διατάξεις, η κατάρτιση σύμβασης προμήθειας εφόσον η καθαρή αξία αυτών, κατά συναλλαγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών της καθαρής αξίας του τιμολογίου.
Συνεπώς στις εξωσυμβατικές περιπτώσεις εκδόσεως τιμολογίων αξίας, κατά συναλλαγή, κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών, δεν θα ενεργείται καμία παρακράτηση φόρου εισοδήματος. Αντίθετα στις περιπτώσεις που υπάρχει σύμβαση για προμήθεια αγαθών ή παροχή υπηρεσιών θα διενεργείται παρακράτηση έστω κι αν το ποσό της συναλλαγής είναι κάτω των πενήντα χιλιάδων (50.000) δραχμών.
β) Όταν λαμβάνουν υπηρεσίες ή προμηθεύονται ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεφωνικές συνδιαλέξεις (τηλεφωνήματα), τηλεγραφήματα, γραμματόσημα, φωταέριο, νερό και εισιτήρια μεταφορικών μέσων γενικά.
γ) Όπου προβλέπεται παρακράτηση ή προκαταβολή φόρου εισοδήματος από άλλη διάταξη για το ίδιο έσοδο (όπως εξοφλήσεις πιστοποιήσεων δημόσιων έργων, στις αμοιβές ελεύθερων επαγγελματιών, στις αμοιβές αρχιτεκτόνων και μηχανικών κ.τ.λ.) […]».
Β. Συμπεράσματα
Έχοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας (εν προκειμένω μηχανικός) οφείλει να εκδώσει το Τ.Π.Υ. με παρακράτηση φόρου 20% και όχι με συντελεστή 8%. Πολλές φορές, οι αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων ζητούν να γίνεται παρακράτηση φόρου 8% (σ.σ. για περιπτώσεις αμοιβών σαν και την εξεταζόμενη), ωστόσο αυτό αντίκειται στις κείμενες διατάξεις.
Όπως αναφέρθηκε, επειδή για την αμοιβή του μηχανικού (σ.σ. συμβουλευτικές υπηρεσίες) ορίζεται υποχρεωτική παρακράτηση φόρου 20%, εξ αυτού του λόγου εξαιρείται η αμοιβή από την παρακράτηση φόρου 8%. Συνεπώς, η υπηρεσία του Δήμου οφείλει να αποδεχθεί το τιμολόγιο με την παρακράτηση φόρου 20%. Η υποχρέωση για παρακράτηση φόρου 8% αφορά σε άλλες αμοιβές που δεν εμπίπτουν σε αυτές που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 64 (π.χ. αμοιβές επαγγελματιών παροχής υπηρεσιών που δεν εμπίπτουν στα πρώην ελευθέρια επαγγέλματα, κ.λπ.).
Επίσης, δεν προβλέπεται από τις φορολογικές διατάξεις υποχρέωση για παρακράτηση φόρου 20% και ταυτόχρονα και 8% για το ίδιο έσοδο.
Πηγή:Taxheaven.gr
