H καλλιέργεια και η ανάπτυξη της επιστημονικής, ανθρωπιστικής, αισθητικής γνώσης και κρίσης των ατόμων σε συνδυασμό με την προετοιμασία τους για την εργασιακή ζωή μέσω της απόκτησης ολοκληρωμένων και επίκαιρων επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων καθώς και η καθοριστική συμβολή στην ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας οφείλουν να είναι ο βασικός προσανατολισμός του ευρύτερου εκπαιδευτικού συστήματος.
Η σημασία της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, της Επαγγελματικής Κατάρτισης και της Διά Βίου Μάθησης είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στις παρούσες συνθήκες. Με την κατάλληλη αναμόρφωση και τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό τους μπορούν να αποτελέσουν μοχλούς, βραχυπρόθεσμα και κυρίως μακροπρόθεσμα, για την ενίσχυση της προσωπικής εξέλιξης των πολιτών καθώς και την αύξηση της απασχολησιμότητας, της παραγωγικότητας και της γενικότερης οικονομικής μεγέθυνσης.
Η αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης βρίσκεται στο επίκεντρο των μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών για την παιδεία στην Ελλάδα (νόμος 4763/2020). Η μεταρρύθμιση στηρίζεται σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Διά Βίου Μάθηση και όχι σε αποσπασματικές παρεμβάσεις με βάση και την ήδη αποκτηθείσα εμπειρία πολλών ετών. Τα χρόνια προβλήματα και οι αστοχίες της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα αφορούν στην αδυναμία της κοινωνικής της καταξίωσης, τη μειωμένη ελκυστικότητά της, τη στρεβλή αποτύπωση μαθησιακών διαδρομών, την προβληματική διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας και την περιορισμένη και διαρκώς αμφισβητούμενη αποτελεσματικότητα του περιεχομένου των προγραμμάτων της. Τα αναφερόμενα προβλήματα δημιουργήθηκαν και διογκώθηκαν από την απουσία συντονισμού και ενιαίου σχεδιασμού, την αδυναμία σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την αγορά εργασίας, την παντελή απουσία συστήματος και δομών παραγωγής επαγγελματικών προσόντων όλων των επιπέδων και την απουσία ουσιαστικού ελέγχου και αξιολόγησης ειδικά στο πεδίο της μη τυπικής μάθησης. Λόγω του πολυδιάστατου του ζητήματος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ελλάδα, απαιτείται δομική μεταρρύθμιση:
- στο εκπαιδευτικό σύστημα
- στη διασύνδεση με την πολιτική για την απασχόληση
- στον επαγγελματικό προσανατολισμό και στη διασύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας
- στο θεσμικό πλαίσιο της συνέργειας της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του δημοσίου τομέα, με τους ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης
- στη συνεργασία με τους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης
- στις διαδικασίες σχεδιασμού και εφαρμογής αξιολόγησης των πολιτικών ένταξης των εκπαιδευόμενων στην αγορά εργασίας.
