Η Στρατηγική για την Αναβάθμιση των Δεξιοτήτων του Εργατικού Δυναμικού και τη Διασύνδεσή
του με την Αγορά Εργασίας για το 2023 αποτελεί ένα αναθεωρημένο κείμενο
στρατηγικού χαρακτήρα που λαμβάνει υπόψη του τις πρόσφατες εξελίξεις στα πεδία των
γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων και της αγοράς εργασίας. Στη
Στρατηγική ενσωματώνονται τα σχόλια / παρατηρήσεις / προτάσεις των κοινωνικών εταίρων και
λοιπών εμπλεκομένων, με διαχρονικό σκοπό «τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού πλαισίου για τη
διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας σε δεξιότητες, την πρόβλεψη των αναγκών αυτών
στο εγγύς και μεσοπρόθεσμο μέλλον και την αξιοποίηση και προσαρμογή των δράσεων
συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, προκειμένου το εργατικό δυναμικό να αποκτά ή να
αναβαθμίζει σύγχρονες δεξιότητες, ώστε να είναι δυνατή η άμεση και επιτυχής διασύνδεσή του
με την αγορά εργασίας» (παρ. 1 του άρθρ. 26 του ν.4921/2022).
Θεσμικό θεμέλιο της Στρατηγικής αποτελεί το άρθρ. 26 του ν.4921/2022 (ΦΕΚ Α’ 75). Σύμφωνα
με την παράγραφο 2 του ως άνω άρθρου προσδιορίζονται οι ειδικότεροι στόχοι της, ως κάτωθι:
► Η αποτελεσματική αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης εργασίας, σε όρους
απαιτούμενων δεξιοτήτων.
► Η παρακολούθηση και ο εντοπισμός των σύγχρονων επαγγελματικών τάσεων και των
δεξιοτήτων που πληρούν τις απαιτήσεις της εθνικής αγοράς εργασίας με έμφαση στην
ψηφιακή και πράσινη ανάπτυξη.
► Η ενίσχυση της πρόσβασης όλων των ενδιαφερομένων χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς
στα προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και επανακατάρτισης.
► Η προώθηση της ενεργού συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και την
υλοποίηση των προγραμμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης.
► Η συστηματική μέτρηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της συνεχιζόμενης
επαγγελματικής κατάρτισης, καθώς και η διασφάλιση του ποιοτικού ελέγχου των παρόχων
συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και των προσφερόμενων προγραμμάτων, με
σκοπό τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των ωφελουμένων και την καλύτερη
διασύνδεσή τους με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας σε δεξιότητες.
► Η αξιολόγηση και βελτίωση των μοντέλων χρηματοδότησης της συνεχιζόμενης
επαγγελματικής κατάρτισης διαμέσου της σύνδεσης των αμοιβών των παρόχων
επαγγελματικής κατάρτισης με τις επιδόσεις τους σε όρους απασχολησιμότητας των
ωφελούμενων, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων
και της αποδοτικότητας των σχετικών παρεμβάσεων, την επίτευξη διαφάνειας και την
απλούστευση των διαδικασιών.
► Η αξιολόγηση του μοντέλου διακυβέρνησης της Στρατηγικής και η αναβάθμισή του με την
απλούστευσή του και τον βελτιωμένο συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ όλων των
εμπλεκόμενων φορέων.
Επιμέρους στόχος της Στρατηγικής για το 2023 είναι να δοθεί έμφαση στην παροχή ευκαιριών
ανάπτυξης δεξιοτήτων που συσχετίζονται με τις ανάγκες των καταρτιζόμενων, της κοινωνίας και
της οικονομίας. Σημαντική πτυχή ως προς αυτό είναι η ενθάρρυνση των επιχειρήσεων να
προσφέρουν αναβαθμισμένες θέσεις εργασίας, ώστε με τα προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων
και επανειδίκευσης (up/reskilling) τόσο για ανέργους όσο και για εργαζόμενους να δημιουργηθούν
οι προϋποθέσεις για πρόσληψη και διατήρηση εξειδικευμένου προσωπικού, που θα τις καταστήσει
πιο παραγωγικές και ανταγωνιστικές. Από την ανάλυση των δεδομένων των προγραμμάτων
κατάρτισης μέχρι σήμερα και τις προτάσεις σχετικών φορέων προέκυψε και η ανάγκη επέκτασης
των προγραμμάτων σε ιδιοκτήτες πολύ μικρών επιχειρήσεων, ειδικά σε αυτούς που
δραστηριοποιούνται εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής είναι η συνεχής βελτίωση
και αξιολόγηση της ποιότητας διδασκαλίας και κατάρτισης σε όλα τα στάδια της εκπαιδευτικής
διαδικασίας, και η διασφάλιση συμμετοχής μεγαλύτερων ποσοστών του ενεργού πληθυσμού σε
δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης.
Η Στρατηγική με την ετήσια επικαιροποίηση της καλείται να ανταποκριθεί στις ταχύτατες
κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις, τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και τις ραγδαίες τεχνολογικές
αλλαγές ειδικότερα μετά τη δυναμική είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης, των υπηρεσιών
υπολογιστικού νέφους και της διαχείρισης και αξιοποίησης μεγάλου όγκου δεδομένων1
. Στο
πλαίσιο αυτό, η αναβάθμιση δεξιοτήτων υποστηρίζει τη διαδικασία ανάπτυξης του εργατικού
δυναμικού και παράλληλα αποτελεί βασικό συστατικό της αξιοπρεπούς εργασίας. Όχι μόνο
αποσκοπεί να αυξήσει την αξία και την παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά και να εμπλουτίσει τη
ζωή του εργατικού δυναμικού βελτιώνοντας την πρόσβασή στην αγορά εργασίας και ενισχύοντας
την προσαρμογή του σε ένα μεταβαλλόμενο, τεχνολογικά καθοδηγούμενο και παγκοσμιοποιημένο
περιβάλλον.
Η Στρατηγική έρχεται να αναπληρώσει το κενό που δημιουργείται από την αναντιστοιχία των
δεξιοτήτων ανάμεσα στη ζήτηση και την προσφορά στην αγορά εργασίας, μέσα από μια
ολοκληρωμένη προσέγγιση σε επίπεδο δομών, διαδικασιών, πολιτικών και συνεργειών με σκοπό την
περαιτέρω ανάπτυξη της απασχολησιμότητας του εργατικού δυναμικού και κατ’ επέκταση τη
διεύρυνση των επαγγελματικών προοπτικών και ευκαιριών τους.
Η Στρατηγική εξειδικεύει τις εθνικές στρατηγικές κατευθύνσεις για την κατάρτιση, τις δεξιότητες
και τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ – πρώην ΟΑΕΔ), όπως αυτές
αποτυπώνονται στους στόχους του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης επί του
Εθνικού Σχεδίου Μεταρρυθμίσεων «Ελλάδα Μπροστά» (2021), στη Βίβλο Ψηφιακού
Μετασχηματισμού 2021-2025, καθώς και στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων, που
καταρτίζεται στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Επιπροσθέτως, υιοθετεί τις
κατευθυντήριες προτάσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης για την Ελληνική Οικονομία. Παράλληλα, συνιστά έναν εμβληματικό πυλώνα υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου
Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» (2021), το οποίο επιδιώκει ρητά την αναμόρφωση
του μοντέλου συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης μέσα από την αναβάθμιση δεξιοτήτων
του εργατικού δυναμικού.
Ως διαχρονικός στόχος της Στρατηγικής αναδεικνύεται ο μετασχηματισμός της αγοράς εργασίας
με αναβάθμιση και δημιουργική αξιοποίηση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού και
παράλληλη σύζευξη με τις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας, καθώς και τις ραγδαίες
τεχνολογικές και περιβαλλοντικές μεταβολές, μέσα από την ενίσχυση της καινοτομίας και της
ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων, την αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του εργατικού
δυναμικού, την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης και την προώθηση υπεύθυνης
περιβαλλοντικής συμπεριφοράς των πολιτών, μέσα από τον μετασχηματισμό της διάγνωσης
αναγκών σε στοχευμένες δράσεις ενίσχυσης δεξιοτήτων με κλαδική, επαγγελματική, χωρική και
δημογραφική εξειδίκευση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των κάθε φορά
ωφελούμενων, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με αναπηρία.
Η Στρατηγική είναι απολύτως συμβατή με τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων
(Κεφάλαιο Ι: Ισότητα ευκαιριών και Πρόσβαση στην Αγορά Εργασίας), και ειδικότερα με τις δράσεις
του υποκεφαλαίου για την «Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Δια Βίου Μάθηση», ενσωματώνοντας
ιδιαίτερα τον στόχο «τουλάχιστον 60% όλων των ενηλίκων θα πρέπει να παρακολουθεί κατάρτιση
κάθε χρόνο ως το 2030». Επίσης, υιοθετεί τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ατζέντας Δεξιοτήτων
(European Skills Agenda) που αποβλέπουν α) στην ενίσχυση της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας
(μέσα από συμπληρωματικές στρατηγικές όπως το European Green Deal, European Digital Strategy
κ.ά.), β) στην εξασφάλιση κοινωνικής δικαιοσύνης, μέσα από την ισότιμη πρόσβαση όλων στην
εκπαίδευση, στην κατάρτιση και στη δια βίου μάθηση, παντού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και γ) στην
οικοδόμηση ανθεκτικότητας για την αντίδραση σε κρίσεις, με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν
κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Τέλος, υιοθετεί τα συμπεράσματα της Διακήρυξης του Osnabrück (2020) σχετικά με την
επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ως κινητήρια δύναμη για την ανάκαμψη και τη δίκαιη
μετάβαση στην ψηφιακή και την πράσινη οικονομία, καθώς και την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα
Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2021-2030, και υποστηρίζει, σύμφωνα με την αρχή της ίσης
μεταχείρισης του Άρθρου 3 του Ν. 4443/2016, τους ισότιμους όρους πρόσβασης στην εργασία και
την απασχόληση, τις συνθήκες εργασίας, την εκπαίδευση/κατάρτιση, όχι μόνο λόγω αναπηρίας ή
χρόνιας πάθησης αλλά όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής
καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας
πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού,
ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου.
Η Στρατηγική συμπληρώνει από την πλευρά της αγοράς εργασίας το Στρατηγικό Σχέδιο για την
Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Διά Βίου Μάθηση και Νεολαία, το οποίο προτείνεται από
το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας και εγκρίνεται από τη Βουλή. Το Στρατηγικό Σχέδιο 2022-2024 που εγκρίθηκε από το
Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΚΣΕΕΚ) περιλαμβάνει τρείς
επιμέρους πυλώνες και επιμέρους στρατηγικές για α) την Επαγγελματική Εκπαίδευση και
Κατάρτιση, β) τη Διά Βίου Μάθηση εστιασμένη στη Μάθηση Ενηλίκων, και γ) τη Νεολαία, οι οποίες
εντάσσονται κάτω από τους ίδιους στρατηγικούς στόχους και αλληλοσυμπληρώνονται υπό το
πρίσμα της ολιστικής αντιμετώπισης των αναφερόμενων πεδίων.
Τέλος, η Στρατηγική βρίσκεται σε συνέργεια με συναφείς στρατηγικές, όπως η Εθνική Στρατηγική
για τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρία, η Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας, η
Εθνική Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη και Ενδυνάμωση των Ρομά
2021-2030, και η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη
