Του Γιώργου Δαλιάνη*, με τη συνεργασία της Νατάσας Δαλιάνη** και της Νίκης Χατζοπούλου***
Πλησιάζοντας προς το τέλος του έτους θα θέλαμε να αναφερθούμε στην παραγραφή των φορολογικών υποθέσεων. Τις ημέρες αυτές οι αρμόδιες Φορολογικές Αρχές (ΔΟΥ, ΣΔΟΕ, ΚΕΦΟΜΕΠ, ΚΕΜΕΕΠ, Ελεγκτικά Κέντρα) κοινοποιούν τα πορίσματα των διενεργηθέντων φορολογικών ελέγχων μαζί με τις πράξεις προσδιορισμού φόρου πριν την παραγραφή του έτους 2017. Στο παρόν άρθρο θα θέλαμε να καταγράψουμε ορισμένα βασικά στοιχεία για την παραγραφή και τις διαδικασίες που διέπουν τους φορολογικούς ελέγχους.
Είναι γνωστό ότι καταρχήν το δικαίωμα του Δημοσίου για διενέργεια φορολογικού ελέγχου είναι η πενταετία, με σημείο αφετηρίας που ποικίλει ανάλογα με το φορολογικό αντικείμενο. Παραδείγματος χάριν, για το εισόδημα η πενταετής προθεσμία εκκινεί από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης, άρα 31.12.2023 παραγράφεται η διαχειριστική χρήση 2017, ενώ όσον αφορά τα τέλη χαρτοσήμου, στις 31.12.2023 παραγράφονται τα τέλη από σύμβαση δανείου που συνάφθηκε το 2018 (άρα για σύμβαση του 2017 το χαρτόσημο έχει παραγραφεί), καθώς η υποχρέωση χαρτοσήμανσης ήταν (κατά τον χρόνο εκείνο) 5 ημέρες από την υπογραφή της σύμβασης. Εξαίρεση αποτελεί το χαρτόσημο δοσοληπτικών λογαριασμών, για το οποίο η παραγραφή είναι πενταετής από την ημερομηνία δημοσίευσης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, πχ. ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα με φορολογικό έτος που λήγει στις 31/12/2017, ολοκληρώνει την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων μέχρι την 30/06/2018. Η καταληκτική ημερομηνία εμπρόθεσμης απόδοσης των τελών χαρτοσήμου δοσοληπτικών λογαριασμών είναι η 15/07/2018, κατά συνέπεια ημερομηνία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει τέλη χαρτοσήμου είναι η 31/12/2023. Επίσης, το χαρτόσημο των ενοικίων ακολουθεί την παραγραφή της φορολογίας εισοδήματος, καθώς συνυποβάλλεται με τη δήλωση.
Αυτό σημαίνει πως η παραγραφή συμπαρασύρει και την υποχρέωση διαφύλαξης του αρχείου του φορολογούμενου. Εφόσον κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο δεν έχει υποστεί έλεγχο για το έτος 2017, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προβεί σε καταστροφή του αρχείου του για το έτος αυτό πλην των εγγράφων που αφορούν τα εργατικά θέματα. Παρόλο που ισχύει αυτό στην νομοθεσία, καλό θα ήταν το αρχείο να τηρείται και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, καθώς τα στοιχεία μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε διασταυρωτικούς ελέγχους που αφορούν εταιρείες και φυσικά πρόσωπα.
Στο πλαίσιο αυτό, τις τελευταίες ημέρες έχουν ενταθεί οι έλεγχοι των φορολογικών υποθέσεων που αφορούν το φορολογικό έτος 2017 (1/1/2017 – 31/12/2017), διότι παραγράφονται στο τέλους του τρέχοντος έτους (31/12/2023). Στη πράξη όμως, παραγράφονται στις 10 Δεκεμβρίου, διότι εκ του νόμου (με βάση το άρθρο 28 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – Ν. 4174/2013) δίδεται περιθώριο είκοσι ημερών (20 ημέρες) στον κάθε φορολογούμενο, ούτως ώστε να έχει τη δυνατότητα να απαντήσει και να τεκμηριώσει τα πιθανά σφάλματα που προκύπτουν κατά τη διαδικασία του ελέγχου.
Με την παρέλευση του εικοσαημέρου, η ελεγκτική αρχή έχει ένα μήνα προκειμένου να επεξεργαστεί τα νέα στοιχεία και να κοινοποιήσει την «Έκθεση Ελέγχου Προσδιορισμού Φόρου» καθώς και τις οριστικές καταλογιστικές πράξεις. Από τη στιγμή της κοινοποίησης και μετά, το ποσό που έχει προκύψει, βεβαιώνεται στις οφειλές του φορολογούμενου. Ο ελεγχόμενος έχει στη διάθεσή του 30 ημέρες προκειμένου να καταθέσει Ενδικοφανή Προσφυγή ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία μέσα σε διάστημα 120 ημερών έχει την υποχρέωση να εξετάσει τους ισχυρισμούς του ελεγχόμενου και είτε να τους αποδεχθεί, είτε να τους απορρίψει.
Μετά την παρέλευση των 120 ημερών και στην περίπτωση που η Δ.Ε.Δ. δεν έχει λάβει θέση, η προσφυγή θεωρείται σιωπηρώς απορριπτέα και ο φορολογούμενος θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα ακολουθήσει τη δικαστική οδό ή θα εξοφλήσει το φόρο που έχει επιβληθεί.
Καταληκτικά, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι με τον ν. 4714/2020 (άρθρο 16) συστάθηκε η Επιτροπή Εξώδικης Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, έργο της Επιτροπής είναι η εξώδικη επίλυση των εκκρεμών ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων φορολογικών διαφορών. Με το νόμο (ν. 5073/2023) ήδη έχει παραταθεί η αρμοδιότητά της και η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά έως τις 30 Ιουνίου 2024. Το αίτημα μπορεί να αφορά μόνο σε υποθέσεις που εκκρεμούν και δεν έχουν συζητηθεί, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων έως τις 29 Ιουνίου 2024. Μεταξύ άλλων, μέσα από αυτή την διαδικασία, μπορεί ο φορολογούμενος να επιλύσει συμβιβαστικά την διαφορά του με τη Φορολογική Αρχή επιτυγχάνοντας έκπτωση έως και 75% σε πρόσθετους φόρους, πρόστιμα και προσαυξήσεις. Ωστόσο, για την προσφυγή ενώπιον της Επιτροπής απαιτείται να έχουν ακολουθηθεί όλα τα προηγούμενα βήματα (εμπρόθεσμη ενδικοφανής προσφυγή, εμπρόθεσμη δικαστική προσφυγή), γι’ αυτό και είναι σημαντικό ακολουθούνται από τον φορολογούμενο οι νόμιμες διαδικασίες, ώστε να μην απωλέσει μελλοντικά κάποιο δικαίωμά του.
*Ο Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός.
**Η Νατάσα Δαλιάνη είναι Senior Partner της Artion. A.E.
***Η Νίκη Χατζοπούλου είναι Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω LL.Μ. & Διαμεσολαβήτρια, συνεργάτης της Artion Α.Ε.
Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Πηγή:Taxheaven.gr
