Αμοιβή

Αργία Κυριακής

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Β.Δ. 748/1966, απαγορεύεται κατά τις Κυριακές κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική και εμπορική εργασία, καθώς και κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, εκτός ρητών εξαιρέσεων. Εξασφαλίζεται έτσι στους εργαζόμενους σε κάθε εργοδότη, 24ωρη εβδομαδιαία ανάπαυση για περίοδο 7 ημερών, που είναι συνεχής ελεύθερος χρόνος.

Η Κυριακή αρχίζει από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς Κυριακή και λήγει τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς Δευτέρα (αρθ. 1, Β.Δ. 748/1966).

Ημέρες Αργίας

Με το άρθρο 4 του Β.Δ. 748/1966 καθορίζονται ως ημέρες υποχρεωτικής αργίας οι κάτωθι:

1. Η 25^η Μαρτίου
2. Η Δευτέρα του Πάσχα
3. Η 15^η Αυγούστου
4. Η 25^η Δεκεμβρίου
5. Η 26^η Δεκεμβρίου (αρθ. 42, Ν. 4554/2018)
6. Η 1^η Μαΐου (αρθ. 14, Ν. 4468/2017)

Με το ίδιο άρθρο καθορίζεται ως ημέρα προαιρετικής αργίας κατά την  κρίση του εργοδότη η 28^η Οκτωβρίου.

Η διαφορά υποχρεωτικής και προαιρετικής αργίας βρίσκεται στο ότι κατά την ημέρα της υποχρεωτικής αργίας απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζόμενων, ενώ κατά την ημέρα της προαιρετικής αργίας, η απασχόληση αυτών επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη.

Όταν η αργία συμπίπτει με ημέρα Κυριακή δε γεννάται θέμα μετάθεσης της σε άλλη εργάσιμη ημέρα, καθώς έχουν καταργηθεί οι σχετικές διατάξεις που ίσχυαν παλαιότερα (αρθ. 7, Ν. 1400/1983).

Εξαίρεση αποτελεί η αργία της 1^ης Μαΐου, όπου με απόφαση του Υπουργού Εργασίας μετατίθεται σε άλλη εργάσιμη ημέρα, εφόσον συμπίπτει με Κυριακή, με ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας ή με τη Δευτέρα του Πάσχα (αρθ. 14, Ν. 4468/2017).

Εξαιρέσεις από την Ανάπαυση κατά Ημέρα Κυριακή και Ημέρες Αργίας

Οι διατάξεις περί υποχρεωτικής ανάπαυσης σε ημέρα Κυριακής ή αργία, δεν ισχύουν για τις παρακάτω κατηγορίες εργαζομένων (αρθ. 1, Β.Δ. 748/1966):

1. Σε γεωργικές, κτηνοτροφικές, αλιευτικές, εκμεταλλεύσεις και εργασίες γενικά
2. Σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις όπου απασχολούνται μόνο μέλη της οικογένειας του εργοδότη, εφόσον απαγορεύεται κάθε συναλλαγή με αγοραστές ή καταναλωτές ειδών παραγωγής ή εμπορίας
3. Εργάτες θαλάσσης
4. Οικιακοί μισθωτοί
5. Σπουδαστές τεχνικών σχολών, εφόσον ασχολούνται με την πρακτική τους

Περαιτέρω, εξαιρούνται από την υποχρεωτική ανάπαυση κατά ημέρα Κυριακή ή ημέρες αργίας (αρθ.7, παρ.1, Β.Δ. 748/1966) οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σε επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις, υπηρεσίες και εργασίες εν γένει:

1. Επιχειρήσεις και υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων ή πραγμάτων
2. Επισκευή και συντήρηση μεταφορικών μέσων, τμημάτων βιομηχανίας, κατασκευή μεταφορικών μέσων, πρατήρια διανομής πετρελαιοειδών και πλυντήρια – λιπαντήρια αυτοκινήτων και εργασίες πλυσίματος, γρασαρίσματος και λιπάνσεως στα πρατήρια (αρθ. 21, Ν. 3144/2003) και χώρους στάθμευσης
3. Παραγωγή και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, φωταερίου
4. Τηλεπικοινωνίες, ραδιοφωνία, τηλεόραση, κινηματογράφους
5. Δημοσία και ψυχαγωγικά θεάματα και κέντρα διασκέδασης, πρακτορεία λαχείων, εκθέσεις, μουσεία, συναυλίες, αθλητικούς αγώνες και ιπποδρομίες, αθλητικά σωματεία, γραφεία ταξιδιών
6. Εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, καφενεία, μπαρ κ.α. συναφή καταστήματα
7. Ανθοπωλεία
8. Λουτρά και ξενοδοχεία
9. Ιατρεία, κλινικές, νοσοκομεία και υγειονομικά ιδρύματα
10. Γραφεία κηδειών, νεκροταφεία και νεκροτομεία
11. Περίπτερα και καταστήματα λιανικής πώλησης ξηρών καρπών
12. Μη ημερήσιες εφημερίδες και περιοδικά
13. Κέντρα διανομής εμπορευμάτων προς καταστήματα λιανικής πώλησης (αρθ.147, Ν. 4635/2019)
14. Φαρμακαποθηκών

Αναφορικά δε, με την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν παραγγελθεί εξ αποστάσεως, τηλεφωνικά ή από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (σουπερμάρκετ) και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος, ως κέντρο διανομής και παράδοσης θεωρούνται και το φυσικό κατάστημα λιανικής πώλησης και οι αποθήκες του (αρθ. 96, Ν. 4764/2020).

Επιπλέον, εξαιρούνται οι εργαζόμενοι σε βιομηχανίες που λειτουργούν όλο το 24ώρο, όπως παραγωγής τσιμέντων, ζυμαρικών, ζυθοποιίας, παστερίωσης γάλακτος, διυλιστήρια πετρελαίων, οξυγόνου, οξέων και χημικών λιπασμάτων, χαρτοποιία κλπ. (αρθ.7, παρ. 2 και 3, Β.Δ. 748/1966)

Επίσης οι διατάξεις περί υποχρεωτικής αναπαύσεως κατά ημέρα Κυριακή και ημέρες αργίας δεν εφαρμόζονται σε μισθωτούς που απασχολούνται στις κάτωθι εργασίες ανεξαρτήτως του είδους και της μορφής της επιχείρησης (αρθ.7, παρ.4, Β.Δ. 748/1966):

1. Φύλαξης
2. Εργασίες που παρέχονται στην ύπαιθρο
3. Παροχής ενέργειας κινητηρίου δυνάμεως και θέρμανσης
4. Εργασίες πωλήσεως άρτου και ψήσεως φαγητών μέχρι της 14:00 ώρα.

Στις περιπτώσεις στις οποίες επιτρέπεται η εργασία την Κυριακή, η κατανομή της εβδομαδιαίας ανάπαυσης, πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε ανά περίοδο επτά (7) εβδομάδων η αναπληρωματική ανάπαυση να είναι ημέρα Κυριακή, εκτός αν τα εφαρμοζόμενα προγράμματα εργασίας εξασφαλίζουν επτά (7) αναπαύσεις σε ημέρα Κυριακή εντός του έτους, υπό την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων από ΣΣΕ, Κανονισμό Εργασίας κ.λπ. (αρθ. 10, παρ.3, Β.Δ. 748/1966).

Λειτουργία Επιχειρήσεων και Απασχόληση Εργαζομένων κατόπιν Άδειας από την Επιθεώρηση Εργασίας

Προϋποθέσεις

Κατόπιν άδειας του αρμόδιου Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, επιτρέπεται η λειτουργία επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων, υπηρεσιών, καθώς και η απασχόληση εργαζομένων κατά τις Κυριακές και αργίες, σε επιχειρήσεις και δραστηριότητες (αρθ. 9, Β.Δ. 748/1966):

1. Παραλαβής και διανομής ξένου τύπου
2. Αλλαγής ξένων νομισμάτων προς εξυπηρέτηση των τουριστών
3. Επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχιακά κατά έτος
4. Καθαρισμού, συντήρησης και επισκευής εγκαταστάσεων, εφόσον καθίσταται αδύνατη η εργασία σε άλλες εργάσιμες ημέρες
5. Σε περιπτώσεις επείγουσας εργασίας λόγω κινδύνου καταστροφής προϊόντων ή βλαβών εγκαταστάσεων
6. Σε περιπτώσεις απογραφής εμπορευμάτων ή διακόσμησης προθηκών

Η άδεια χορηγείται κατόπιν αίτησης της επιχείρησης μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Επιθεώρησης Εργασίας. Στην αίτηση αναφέρονται οι λόγοι που καθιστούν απαραίτητη την εργασία κατά ημέρα Κυριακή ή αργία, οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν, το ωράριο εργασίας τους κατά την εν λόγω Κυριακή ή αργία και τέλος η ημέρα χορήγησης αναπληρωματικής ανάπαυσης, εφόσον πρόκειται για εργασία κατά ημέρα Κυριακή.

Η προθεσμία υποβολής της αίτησης ορίζεται ως η αμέσως προηγούμενη εργάσιμη ημέρα της Κυριακής που αφορά η αίτηση και ώρα 13:00 (αρ. 11, Υ.Α. οικ. 34331/Δ9.8920/26.07.2016).

Αναπληρωματική ανάπαυση για εργασία την Κυριακή

Οι μισθωτοί που θα εργαστούν την Κυριακή πέραν των πέντε (5) ωρών δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διαρκείας είκοσι τεσσάρων  (24) ωρών σε άλλη εργάσιμη ημέρα της αμέσως επόμενης εβδομάδας, η οποία καθορίζεται από τον εργοδότη.

Όσοι απασχοληθούν την Κυριακή κάτω από πέντε (5) ώρες δεν θεμελιώνουν δικαίωμα για 24ωρη αναπληρωματική ανάπαυση, αλλά έχουν την δυνατότητα να ζητήσουν ισόχρονη ανάπαυση σε άλλη εργάσιμη ημέρα (αρθ. 10, παρ.1, Β.Δ. 748/1966).

Απασχόληση Εργαζομένων σε Εμπορικά Καταστήματα κατά Ορισμένες Κυριακές του Έτους

Επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και άρα η απασχόληση εργαζομένων τις εξής Κυριακές (αρθ. 16, Ν. 4177/2013, αρθ. 108, Ν. 4314/2014 και αρθ. 49, Ν. 4472/2017) :

1. Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη των εκπτωτικών περιόδων, δηλαδή για τα χρονικά διαστήματα:

• Τακτικών εκπτώσεων: από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου, κάθε έτους
• Ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων: το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου, κάθε έτους

Στην περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα λειτουργίας των καταστημάτων μετατίθεται την επόμενη Κυριακή.

2. Τις δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων, καθώς και την τελευταία Κυριακή κάθε έτους

3. Την Κυριακή των Βαΐων

4. Τις Κυριακές που εμπίπτουν στο χρονικό διάστημα από Μάιο έως και Οκτώβριο κάθε έτους, για συγκεκριμένες περιοχές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Εξαιρείται από τη δυνατότητα λειτουργίας η δεύτερη Κυριακή του μήνα Αυγούστου, ενώ σε περίπτωση που συμπίπτει με επίσημη αργία, η εξαίρεση μετατίθεται την προηγούμενη Κυριακή.

Αναπληρωματική ανάπαυση για εργασία την Κυριακή

Όσοι εργαστούν Κυριακή πάνω από πέντε (5) ώρες, δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διαρκείας είκοσι τεσσάρων (24) ωρών σε άλλη εργάσιμη ημέρα της αμέσως επόμενης εβδομάδας. Εξαίρεση αποτελούν οι Κυριακές που εμπίπτουν στις εκπτωτικές περιόδους. Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν τις ως άνω Κυριακές μπορούν να λάβουν αναπληρωματική ανάπαυση και την εβδομάδα που προηγείται της Κυριακής αυτής (αρθ. 25, Ν. 4208/2013).

Τέλος, όσοι απασχοληθούν την Κυριακή κάτω από πέντε (5) ώρες δεν θεμελιώνουν δικαίωμα για 24ωρη αναπληρωματική ανάπαυση, αλλά έχουν την δυνατότητα να ζητήσουν ισόχρονη ανάπαυση σε άλλη εργάσιμη ημέρα (αρθ. 10, παρ.1, Β.Δ. 748/1966).

Αμοιβή για Απασχόληση κατά Κυριακή ή Ημέρα Αργίας

Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν σε ημέρα Κυριακή ή αργία, δικαιούνται προσαύξηση εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) επί του νόμιμου ωρομισθίου τους (Κ.Υ.Α. 8900/1946 και Κ.Υ.Α. 25825/1951,  αρθ. 2, Ν.Δ. 3755/1957και αρθ.2, Ν. 435/1976).

Επίσης, οι εργαζόμενοι που αμείβονται με ημερομίσθιο και δε θα απασχοληθούν κατά τις ημέρες αργίας για λόγους που δεν οφείλονται στους ίδιους, δικαιούνται το ημερομίσθιο της αργίας (παρ. 3, αρθ. 2, Ν.Δ. 3755/1957 και αρθ. 1, Ν.Δ. 147/1973).