Του Γιώργου Δαλιάνη*, με τη συνεργασία του Παναγιώτη Παπασταύρου**
*O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός.
**Ο κος Παναγιώτης Παπασταύρου είναι Partner της Artion A.E.
Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Στην παρούσα μελέτη εξετάζουμε τις δυνατότητες μεταβίβασης ατομικής επιχείρησης με δωρεά/γονική παροχή και με επαχθή αιτία και πως αντιμετωπίζεται από τις φορολογικές αρχές για όλα τα επιμέρους φορολογικά αντικείμενα.
Στο πρώτο μέρος της μελέτης καταγράψαμε κάποια γενικά στοιχεία καθώς και ζητήματα ΕΛΠ.
Στο Β’ Μέρος ασχολούμαστε με την μεταβίβαση με χαριστική αιτία καθώς και με τη φορολογία ΦΠΑ.
Περίπτωση μεταβίβασης με χαριστική αιτία (γονική παροχή)
Η πλέον συνηθισμένη μεταβίβαση ατομικής επιχείρησης είναι η μεταβίβαση με γονική παροχή στο παιδί ή παιδιά ή δωρεά προς τον/τη σύζυγο του/της επιχειρηματία.
Στην περίπτωση αυτή εξαιρούνται από τη μεταβίβαση τα ακίνητα και τα ταμειακά διαθέσιμα. Για τα ταμειακά διαθέσιμα παρόλο που δεν υπάρχει εγκύκλιος τοποθετηθήκαμε στο πρώτο μέρος αυτής της μελέτης πιστεύοντας ότι δώσαμε σε συνδυασμό με τις ισχύουσες διατάξεις εφαρμόσιμη πρόταση. Τα εμπορεύματα και τα πάγια θα δηλωθούν στο έντυπο της άτυπης δωρεάς σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της εγκυκλίου ΠΟΛ.1055/2003.
Δηλαδή, το ενεργητικό και το παθητικό της επιχείρησης προκύπτουν από τα βιβλία της ατομικής επιχείρησης είτε τηρούνται απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία (εξωλογιστικός ισολογισμός). Τα εμπορεύματα θα καταγραφούν σε τιμές κτήσεως και τα πάγια στην αναπόσβεστη αξία, είναι τα στοιχεία που θα αποτελέσουν μέρος της ράντας που προβλέπει η εγκύκλιος 1055/2003 και βάσει αυτής θα προσδιοριστεί η προς μεταβίβαση περιουσία, η οποία θα καταγραφεί αναλυτικά στο έντυπο της άτυπης δωρεάς. Το έντυπο αυτό θα αποτελεί το έγγραφο το οποίο τόσο ο δωρητής όσο και ο δωρεολήπτης θα καταχωρήσουν στα βιβλία τους. Η προκύπτουσα αξία φορολογείται ως δωρεά βάσει του ν. 2961/2001 και πέραν τούτων καμία άλλη επιβάρυνση δεν υπάρχει, όπως ΦΠΑ ή χαρτόσημο. Η αποτιμηθείσα αξία εμπορευμάτων και παγίων και άυλων περιουσιακών στοιχείων καταχωρούνται στα βιβλία του δωρεολήπτη και αποτελούν το κόστος των προς πώληση εμπορευμάτων και την αξία κτήσης των παγίων που επ’ αυτού θα υπολογίζονται οι αποσβέσεις. Η γονική αυτή παροχή μπορεί να γίνει προς ένα ή περισσότερα πρόσωπα, που το καθένα από αυτά θα κάνει τη δική του ατομική επιχείρηση. Τυχόν υπόλοιπα, εμπορεύματα, πάγια τα οποία δεν μεταβιβάσθηκαν μπορεί να εκκαθαριστούν, μέρος αυτών να γίνει αυτοπαράδοση ή να καταστραφούν. Επίσης, στη γενικότερη εκκαθάριση μπορούν να μπουν απαιτήσεις και υποχρεώσεις της ατομικής επιχείρησης του δωρεοδόχου.
Φορολογία ΦΠΑ
α. Περίπτωση μεταβίβασης με επαχθή αιτία (πώληση) της ατομικής επιχείρησης
Σε περίπτωση πώλησης ολόκληρης της επιχείρησης σε ένα άτομο μπορεί να εκδοθεί τιμολόγιο πώλησης και να υπαχθεί σε ΦΠΑ ανάλογα με τον συντελεστή ΦΠΑ τόσο των εμπορευμάτων όσο και των παγίων και άυλων περιουσιακών στοιχείων, δύναται όμως να τύχει απαλλαγής του ΦΠΑ και το τίμημα της συναλλαγής να υπαχθεί σε χαρτόσημο 2,4%. Ως προς το κόστος κάνουμε αναφορά στο σκέλος των ΕΛΠ (Μέρος Α’).
Η μεταβίβαση των ΙΧ επιβατηγών γίνεται με τιμολόγιο πώλησης χωρίς ΦΠΑ και δεν επιβαρύνεται με οποιοδήποτε τέλος πλην αυτού που καταβάλλεται στη Διεύθυνση Συγκοινωνιών.
β. Σε περίπτωση μεταβίβασης της επιχείρησης με χαριστική αιτία
Η πράξη απαλλάσσεται από ΦΠΑ και χαρτόσημο και υπόκειται σε φόρο δωρεάς κατά τον ν. 2961/2001.
