Με το Ν.4808/2021 και συγκεκριμένα τα άρθρα από 2 έως 23 κυρώθηκε η Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, όπως υιοθετήθηκε από τη Συνδιάσκεψη της 21ης Ιουνίου 2019. Σκοπός των ρυθμίσεων αυτών είναι να θέσει ένα συνεκτικό και σύγχρονο πλαίσιο για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και καταπολέμηση των συμπεριφορών βίας και παρενόχλησης, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργασίας, το οποίο θα σέβεται, θα προωθεί και θα υλοποιεί στην πράξη το δικαίωμα κάθε προσώπου σε έναν κόσμο εργασίας χωρίς βία ή παρενόχληση.
Στις εν λόγω προστατευτικές διατάξεις εμπίπτουν εργαζόμενοι και απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα, ανεξάρτητα από το συμβατικό τους καθεστώς, συμπεριλαμβανομένων των απασχολούμενων με σύμβαση έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών, έμμισθης εντολής, των απασχολούμενων μέσω τρίτων παρόχων υπηρεσιών, καθώς και άτομα που παρακολουθούν κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων των ασκούμενων και των μαθητευόμενων, εθελοντές, εργαζόμενοι των οποίων η σχέση έχει λήξει, καθώς και άτομα που αιτούνται εργασία και εργαζόμενοι στην άτυπη οικονομία (αρθ. 3, Ν.4808/2021).
Εμπίπτουν επίσης στις εν λόγω προστατευτικές διατάξεις και οι εργαζόμενοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου στον δημόσιο τομέα, όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 14 του Ν.4270/2014 και οι απασχολούμενοι σε αυτόν κατά τους ορισμούς του άρθρου 3 παρ. 2 του Ν.4808/2021.
Απαγόρευση Βίας και Παρενόχλησης στην Εργασία
Καινοτομία αποτελεί για το εθνικό δίκαιο ότι περιλαμβάνεται ρητά στις απαγορεύσεις η παρενόχληση και η βία στην εργασία (“mobbing”) ως αυτοτελής απαγόρευση αποσυνδεμένη από την έννοια των διακρίσεων, η οποία μπορεί να εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της εργασίας, είτε να συνδέεται με αυτήν, είτε να προκύπτει από αυτήν και μπορεί να λαμβάνει χώρα ιδίως στο χώρο εργασίας, στις μετακινήσεις από και προς την εργασία, κατά τις επικοινωνίες που σχετίζονται με την εργασία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πραγματοποιούνται μέσω τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας (αρθ. 4, Ν.4808/2021).
Υποχρεώσεις Εργοδότη για Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας και Παρενόχλησης
Κάθε εργοδότης ανεξαρτήτως αριθμού απασχολούμενου προσωπικού, καθώς και τα πρόσωπα που ασκούν το διευθυντικό δικαίωμα ή εκπροσωπούν τον εργοδότη έχουν υποχρέωση να λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, να επιδεικνύουν μηδενική ανοχή σε τέτοιου είδους περιστατικά ή συμπεριφορές όταν λαμβάνουν και καλούνται να διαχειριστούν σχετικές καταγγελίες, να παρέχουν σε προσβάσιμες μορφές ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με τους κινδύνους, την πρόληψη, την προστασία και τις υποχρεώσεις των εμπλεκομένων (αρθ. 5-8, Ν.4808/2021). Δέον δε να τονισθεί ότι η υποχρέωση ενημέρωσης του άρθρου 5 ν. 4808/2021, που οφείλει κάθε εργοδότης να αναρτά στο χώρο εργασίας και να καθιστά προσβάσιμη στα πλαίσια της πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας και παρενόχλησης στην εργασία αφορά ιδίως σε επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που απασχολούν έως και 20 (είκοσι) άτομα.
Επιπροσθέτως της ως άνω υποχρέωσης και των υποχρεώσεων των άρθρων 6-8 (στο πλαίσιο του ν. 3850/2010-ΚΝΥΑΕ) για τις επιχ/σεις ιδιωτικού τομέα που απασχολούν πάνω από είκοσι (20) άτομα ισχύουν οι υποχρεώσεις των άρθρων 9, 10, 11 ν. 4808/2021 να υιοθετούν πολιτικές τόσο για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, όσο και για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης σύμφωνα και με τα οριζόμενα στην κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 22 παρ. 1 του ν. 4808/2021 εκδοθείσα ΥΑ 82063/2021 (ΦΕΚ 5059Β΄/1-11-2021), η οποία και περιλαμβάνει σχετικό ενδεικτικό υπόδειγμα.
Σε περίπτωση τέλος διαπίστωσης παραβίασης από τον υπόχρεο εργοδότη των άρθρων 5 έως και 11 του ΜΕΡΟΥΣ ΙΙ του ν. 4808/2021 ως αποτέλεσμα είτε επιτόπιου ελέγχου, είτε εργατικής διαφοράς επιβάλλονται τόσο από τους Επιθεωρητές Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία, όσο και από τους Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων (άρθρο 19 παρ. 1 του ν. 4808/2021) οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από την υπ’ αριθ. 80016/2022 (ΦΕΚ 4629Β ΄/01-9-2022) απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Δικαιώματα Θιγόμενων. Αποτελέσματα επί Παραβίασης της Απαγόρευσης Βίας και Παρενόχλησης
Κάθε εργαζόμενος ή με άλλη σχέση απασχολούμενος που θίγεται από περιστατικό βίας και παρενόχλησης σε βάρος του, ακόμη και αν έχει λήξει η σχέση, στο πλαίσιο της οποίας φέρεται ότι εκδηλώθηκε σε βάρος του το περιστατικό ή η συμπεριφορά, έχει δικαίωμα πέραν της δικαστικής προστασίας, να προσφύγει ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας και του Συνηγόρου του Πολίτη σύμφωνα με τους Ν.3896/2010 και Ν.4443/2016 περί ίσης μεταχείρισης.
Επίσης το ίδιο ως άνω θιγόμενο πρόσωπο έχει δικαίωμα υποβολής σχετικής καταγγελίας εντός της επιχείρησης (αρθ. 10, Ν.4808/2021), οπότε και ο εργοδότης υποχρεούται να λάβει τα απαραίτητα πρόσφορα και ανάλογα μέτρα κατά περίπτωση σε βάρος του καταγγελλόμενου (είτε εργαζόμενος ή με άλλη σχέση απασχολούμενος, που παραβιάζουν την απαγόρευση βίας και παρενόχλησης) (αρθ. 12, παρ. 2, Ν.4808/2021).
Σε περίπτωση δε διαπιστωμένης παραβίασης της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης στην εργασία από τον εργοδότη ή πρόσωπο που ασκεί το διευθυντικό δικαίωμα ή εκπροσωπεί τον εργοδότη ή σε περίπτωση μη λήψης από τον εργοδότη των πρόσφορων και ανάλογων μέτρων επί παραβίασης της απαγόρευσης από άλλο εργαζόμενο, επιβάλλονται σε βάρος του εργοδότη οι διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 19 παρ. 2 του Ν.4808/2021.
Τέλος, κάθε θιγόμενο πρόσωπο, εφόσον έχει εύλογη πεποίθηση ότι υφίσταται επικείμενος σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή, την υγεία η την ασφάλειά του, έχει δικαίωμα να αποχωρήσει από τον εργασιακό χώρο για εύλογο χρόνο χωρίς στέρηση μισθού ή άλλη δυσμενή συνέπεια με την υποχρέωση προηγούμενης έγγραφης ενημέρωσης του εργοδότη, αναφέροντας το περιστατικό βίας και παρενόχλησης και τα περιστατικά που αιτιολογούν την πεποίθησή του. Εφόσον όμως έχει παύσει να υφίσταται ο κίνδυνος και το θιγόμενο πρόσωπο αρνείται να επιστρέψει στον εργασιακό χώρο ο εργοδότης μπορεί να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας με αίτημα την επίλυση της διαφοράς.
Απαγόρευση Αντιποίνων
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο (Ν.4808/2021, άρθρα 2-23) αναδεικνύεται ο προεξάρχων ρόλος της προστασίας των θυμάτων, καταγγελλόντων ή μαρτύρων από περαιτέρω θυματοποίηση ή αντίποινα διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο την πρόσβαση των θιγομένων σε πιο αποτελεσματικούς και ασφαλείς μηχανισμούς αναφοράς. Ειδικότερα απαγορεύεται και είναι άκυρη κάθε καταγγελία ή η με οποιοδήποτε τρόπο λύση της έννομης σχέσης, στην οποία στηρίζεται η απασχόληση, καθώς και κάθε άλλη δυσμενής μεταχείριση κάθε θιγόμενου προσώπου, εφόσον συνιστά εκδικητική συμπεριφορά, η οποία εκδηλώνεται ως αντίμετρο σε καταγγελία, μαρτυρία, παροχή πληροφοριών ή αίτημα παροχής έννομης προστασίας για περιστατικό βίας ή παρενόχλησης (αρθ. 13, Ν.4808/2021).
Προσφυγή από Νομικά Πρόσωπα και Ενώσεις Προσώπων
Με το άρθρο 14 του Ν. 4808/2021 καθιερώνεται η δυνατότητα προσφυγής από νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων, συμπεριλαμβανομένων συνδικαλιστικών οργανώσεων, που δικαιολογούν σχετικό έννομο συμφέρον, κατόπιν γραπτής συναίνεσης του θιγόμενου προσώπου, να ασκούν στο όνομά του προσφυγή ή να παρεμβαίνουν υπέρ του ενώπιον των αρμοδίων διοικητικών ή δικαστικών αρχών. Ο θιγόμενος μπορεί σε κάθε περίπτωση να παρέμβει ή και να τερματίσει τη διαδικασία.
Αντιστροφή του Βάρους Απόδειξης
Υλοποιείται η άμεση προστασία των θιγόμενων με την καθιέρωση του δικονομικού κανόνα περί αντιστροφής του βάρους απόδειξης, όταν το θιγόμενο πρόσωπο επικαλείται γεγονότα ή στοιχεία, από τα οποία πιθανολογείται η εκδήλωση περιστατικού βίας ή παρενόχλησης, με αποτέλεσμα ο καθ’ ού να φέρει το βάρος να αποδείξει στο δικαστήριο ή ενώπιον αρμόδιας διοικητικής αρχής ότι δε συνέτρεξαν τέτοιες περιστάσεις (αρθ. 15, Ν. 4808/2021). Εισάγεται έτσι εξαίρεση από το σχετικό κανόνα για την ποινική δίκη, όπου ισχύει το τεκμήριο αθωότητας.
Αρμοδιότητα Επιθεώρησης Εργασίας
Με τις διατάξεις του άρθρου 17 του Ν.4808/2021 καθορίζεται διευρυμένη αρμοδιότητα της Επιθεώρησης Εργασίας ως προς τα περιστατικά βίας και παρενόχλησης, προκειμένου να παρέχονται αυξημένα εχέγγυα προστασίας στα θιγόμενα πρόσωπα και να διασφαλίζεται η συμμόρφωση όλων των υπόχρεων με τις εκ του νόμου υποχρεώσεις τους. Ειδικότερα, η Επιθεώρηση Εργασίας ορίζεται ως αρμόδια να επιλαμβάνεται καταγγελίες από θιγόμενα πρόσωπα αναφορικά με περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία, παραβίασης των δικαιωμάτων των θιγόμενων ή ύπαρξης αντιποίνων (αρθ. 4, 12 και 13, Ν.4808/2021), καθώς και να ελέγχει την τήρηση των υποχρεώσεων πρόληψης των εργοδοτών, ανεξαρτήτως υποβολής αίτησης από κάποιον θιγόμενο (αρθ. 5-11, Ν.4808/2021).
Επιπροσθέτως, ορίζεται ότι η Επιθεώρηση Εργασίας παρέχει σχετικές συμβουλές προς τους εργοδότες και τους εργαζόμενους, μεριμνά ώστε οι εργοδότες να προχωρούν στη λήψη όλων των ενδεδειγμένων κατά περίπτωση μέτρων και τηρεί μητρώο εργοδοτών κατά των οποίων έχει επιβληθεί διοικητική κύρωση για παράβαση της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Προβλέπεται τέλος, το πεδίο συνεργασίας και ανταλλαγής στοιχείων με συναρμόδιους δημόσιους φορείς, ιδίως εντός του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και με το Συνήγορο του Πολίτη, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή μέτρηση και η ολιστική αντιμετώπιση του φαινομένου.
Περαιτέρω, στα πλαίσια ενίσχυσης του μηχανισμού συμμόρφωσης συστήνεται Αυτοτελές Τμήμα για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Αρμοδιότητές του είναι η παρακολούθηση της πορείας των καταγγελιών βίας και παρενόχλησης, ώστε να αντιμετωπίζονται ταχέως και αποτελεσματικά, η παροχή συμβουλευτικής στήριξης στους Επιθεωρητές σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου και σύμφωνα με τις καλές πρακτικές κατά την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, αλλά και η τήρηση μητρώου των εργοδοτών κατά των οποίων έχει επιβληθεί διοικητική κύρωση για παράβαση της απαγόρευσης βίας και παρενόχλησης στην εργασία.
Επίλυση Διαφορών Βίας και Παρενόχλησης Ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας
Με το άρθρο 18 του Ν.4808/2021 προβλέπεται ειδική διαδικασία ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία αναφέρεται στη διαχείριση των επώνυμων καταγγελιών που υποβάλλονται στην Επιθεώρηση για παραβίαση των διατάξεων περί απαγόρευσης της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, βασικά σημεία της οποίας, είναι τα κάτωθι :
- Αίτηση για εργατική διαφορά σχετική με βία και παρενόχληση (άρθρα 4, 12 και 13) κατ’ επιλογή του θιγομένου προσώπου είτε στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Περιφερειακής Διεύθυνσης Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων, είτε στον Προϊστάμενο του αρμόδιου Τμήματος και η διαδικασία επίλυσης της διαφοράς διεξάγεται από αυτόν.Στο άρθρο 14 του ίδιου νόμου προβλέπεται υπό προϋποθέσεις και δυνατότητα προσφυγής για τα ως άνω θέματα και από νομικά πρόσωπα και ενώσεις προσώπων, συμπεριλαμβανομένων συνδικαλιστικών οργανώσεων.
- Το ως άνω αρμόδιο όργανο ενημερώνει αμελλητί το Αυτοτελές Τμήμα για τη Βία και την Παρενόχληση στην Εργασίααπό την υποβολή της καταγγελίας, τις κοινοποιήσεις ή διαβιβάσεις σχετικών εγγράφων, διαβίβαση φακέλου και πρόσκλησης για παράσταση εκπροσώπου του Συνηγόρου του Πολίτη (όταν η καταγγελία εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιότητάς του σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης σύμφωνα με το άρθρο 4, παρ. 5 του Ν. 3094/2003) μέχρι και την ολοκλήρωση της διαδικασίας και τη σύνταξη της αιτιολογημένης άποψης του αρμοδίου οργάνου, ώστε να δύναται το Τμήμα να παρακολουθεί την πορεία της υπόθεσης.
- Κατά προτεραιότητα προσδιορισμός της διαδικασίας και ολοκλήρωση αυτής εντός δύο (2) μηνών το αργότερο από την υποβολή της καταγγελίας.
- Κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας προστατεύεται η ιδιωτικότητα των εμπλεκομένων ή τρίτων και τα προσωπικά δεδομένα τους και το προσωπικό της Επιθεώρησης Εργασίας επέχει καθήκον εχεμύθειας για έγγραφα και στοιχεία που λαμβάνει γνώση στο πλαίσιο της επίλυσης της διαφοράς.
- Κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας δύναται να γίνει χρήση τυποποιημένων δελτίων ελέγχου και εργαλείων τεκμηρίωσης καικάθε αποδεικτικού εγγράφου και να ζητείται η συνδρομή κάθε αρμόδιας αρχής και του εργοδότη. Κατά τη σχετική διαδικασία εφαρμόζεται η αντιστροφή του βάρους απόδειξης του άρθρου 24 παρ. 1 του Ν. 3896/2010 (αρθ. 15, Ν.4808/2021). Περαιτέρω, ειδικότερα ζητήματα σχετικά με τη διεξαγωγή της διαδικασίας, την παράσταση των μερών και την απόδειξη σε περιπτώσεις αιτήσεων για επίλυση διαφορών σχετικών με βία και παρενόχληση, συμπεριλαμβανομένων και παρεκκλίσεων από το άρθρο 23Β του Ν. 4144/2013, ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (αρθ. 22, παρ.2, Ν.4808/2021).
- Εφόσον κατά τη διαδικασία της εργατικής διαφοράς διαπιστωθείπαραβίαση των άρθρων 4 έως και 13 του Ν.4808/2021,επιβάλλονταιαπό τον Επιθεωρητή Εργασίας κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 19 του ίδιου νόμου. Συγκεκριμένα εισάγεται πρόβλεψη γιαειδικές κυρώσεις στον εργοδότη με αντίστοιχη ενδυνάμωση της Επιθεώρησης Εργασίας σε περίπτωση παραβίασης των σχετικώς θεσμοθετημένων υποχρεώσεών του, είτε αυτή λάβει χώρα από τον ίδιο, είτε από εργαζόμενό του και ο εργοδότης δε λάβει τα μέτρα του άρθρου 12 παρ. 2, ενώ επιφυλάσσεται και αυστηρότερη μεταχείρισή του, εφόσον ληφθούν αντίποινα (άρθρο 13) από τον εργοδότη σε βάρος του θιγόμενου.
- Καθιερώνεται επίσης (αρθ. 19, παρ. 3, Ν.4808/2021), ειδική αρμοδιότητατης Επιθεώρησης Εργασίας έκδοσης εντολής με άμεση εκτελεστική ισχύ προς τον εργοδότη να λάβει ένα ή περισσότερα από τα συγκεκριμένα τέσσερα προσωρινά μέτρα σε περίπτωση επικείμενου κινδύνου, τα οποία και δύνανται να επιβληθούν σε κάθε στάδιο επίλυσης της εργατικής διαφοράς ή διενέργειας του ελέγχου και μπορούν να ανακαλούνται ή να διατηρούνται με το πόρισμα ή με νεότερη απόφαση του Επιθεωρητή Εργασίας. Η εφαρμογή των προσωρινών μέτρων διαρκεί έως ότου παύσει αποδεδειγμένα να υφίσταται ο επικείμενος κίνδυνος και συνίστανται στα εξής:
α) απομάκρυνση του καταγγέλλοντος από τον χώρο εργασίας με καταβολή πλήρων των αποδοχών,
β) αλλαγή βαρδιών του προσωπικού,
γ) μετακίνηση του καταγγελλόμενου σε άλλο τμήμα εργασίας,
δ) απασχόληση του καταγγελλόμενου με τηλεργασία ή εξ αποστάσεως εργασία αναλόγως προς τη φύση των καθηκόντων.
Σε περίπτωση μη εκτέλεσης από τον εργοδότη των οριζόμενων στην εντολή μέτρων επιβάλλεται πρόστιμο σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Για τις αιτήσεις εργατικών διαφορών με αντικείμενο περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία που υποβάλλονται στις αρμόδιες Επιθεωρήσεις Εργασίας από τις 20/12/2021 και εφεξής εφαρμόζεται η διαδικασία που ορίζεται στην ισχύουσα υπ’ αριθ. 101269/2021 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 5978/Β/20.12.2021) “Ρυθμίσεις ζητημάτων σχετικά με τη διεξαγωγή της διαδικασίας, την παράσταση των μερών και την απόδειξη ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας για περιστατικά βίας και παρενόχλησης κατά το άρθρο 18 του Ν. 4808/2021 (Α’ 101)” που εκδόθηκε σε εκτέλεση της εξουσιοδοτικής διατάξεως του άρθρου 22 παρ. 2 του Ν. 4808/2021.
Επιβολή Διοικητικών Κυρώσεων από την Επιθεώρηση Εργασίας
Με το άρθρο 19 του Ν.4808/2021 εισάγεται πρόβλεψη για ειδικές κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των σχετικών υποχρεώσεων περί βίας και παρενόχλησης, οι οποίες αυστηροποιούνται επί υποτροπής και αίρονται μερικώς επί συμμόρφωσης. Εξασφαλίζεται έτσι ότι η Επιθεώρηση Εργασίας ενδυναμώνεται ως αρμόζει για να αντιμετωπίσει τις συμπεριφορές αυτές, συμπεριλαμβανομένης της αρμοδιότητας έκδοσης εντολών άμεσα εκτελεστών σε περίπτωση επικείμενου κινδύνου. Διακρίνεται η μεταχείριση των παραβάσεων των προληπτικών υποχρεώσεων των άρθρων 5-11 του Ν. 4808/2021, όπου επιβάλλεται πρόστιμο στον εργοδότη για καθεμία παράβαση κατά τις γενικές διατάξεις για τις Επιθεωρήσεις Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία, από την παραβίαση των άρθρων 4,12 και 13 του ίδιου νόμου, που αναφέρονται σε συγκεκριμένο περιστατικό βίας και παρενόχλησης που λαμβάνει χώρα είτε από τον εργοδότη, είτε από εργαζόμενό του και ο εργοδότης δε λάβει τα κατάλληλα και πρόσφορα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 12 παρ. 2 του Ν.4808/2021.
Για την κατηγοριοποίηση των παραβάσεων και τον καθορισμό του ύψους προστίμων που επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας με αντικείμενο περιστατικά βίας και παρενόχλησης στην εργασία από την 01/9/2022 και εφεξής εφαρμόζεται η διαδικασία που ορίζεται στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄του ΜΕΡΟΥΣ I της ισχύουσας υπ’ αριθ. 80016/2022 Υπουργικής Απόφασης (ΦΕΚ 4629/ Β΄/01-9-2022) «Κατηγοριοποίηση παραβάσεων και καθορισμός ύψους προστίμων που επιβάλλονται από την Επιθεώρηση Εργασίας για παραβάσεις: α) κοινής εργατικής νομοθεσίας, β) βίας και παρενόχλησης στην εργασία, γ) συστήματος ψηφιακής κάρτας εργασίας, καθώς και δ) για ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις εργατικής νομοθεσίας και υγείας και ασφάλειας στην εργασία», που εκδόθηκε σε εκτέλεση της εξουσιοδοτικής διατάξεως του άρθρου 22 παρ. 3 του Ν. 4808/2021.
