Ποσοστό εισφοράς κύριας σύνταξης
Για τους μισθωτούς ιδιωτικού τομέα, ασφαλισμένους στον e-ΕΦΚΑ, για την κύρια σύνταξη, καταβάλλεται ασφαλιστική εισφορά ύψους 20%, η οποία επιμερίζεται μεταξύ ασφαλισμένου και εργοδότη. Ο ασφαλισμένος βαρύνεται με εισφορά ύψους 6,67% και ο εργοδότης με εισφορά ύψους 13,33%.
Βάση υπολογισμού εισφορών
Οι ανωτέρω ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί των πάσης φύσεως αποδοχών του μισθωτού, με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας, και για αποδοχές μέχρι του ποσού των €6.500 μηνιαίως (ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών).
Τα δώρα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και το επίδομα αδείας, υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με τα ανωτέρω. Στην περίπτωση αυτή το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών εφαρμόζεται αυτοτελώς.
Παρακράτηση εισφορών – Απόδοση εισφορών – Υποβολή ΑΠΔ
Ο εργοδότης παρακρατεί από το μισθό του ασφαλισμένου την εισφορά ασφαλισμένου, την οποία αποδίδει, μαζί με την εργοδοτική εισφορά, στον e-ΕΦΚΑ εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών.
Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, αυτές βαρύνονται με τον προβλεπόμενο τόκο λόγω καθυστέρησης.
Οι ασφαλιστικές εισφορές δηλώνονται από τον εργοδότη στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ), με εξαίρεση ειδικές κατηγορίες μισθωτών (αποκλειστικές αδελφές νοσοκόμες, ξεναγοί, φορτοεκφορτωτές, ρητινοσυλλέκτες κ.λπ.).
Η ΑΠΔ υποβάλλεται μέχρι την τελευταία ημέρα του μήνα που έπεται του ημερολογιακού μήνα απασχόλησης (βλ. Γενικό έγγραφο e-ΕΦΚΑ: 338446/17-12-2020, για την ΑΠΔ έτους 2021)
Πρόσωπα που καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές μισθωτού
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται:
α) στους ασφαλισμένους του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και των ειδικών Ταμείων που είχαν ενταχθεί σε αυτό (ΤΑΠ – ΟΤΕ, ΤΣΠ – ΕΤΕ, ΤΑΠ – ΔΕΗ κ.λπ.)
β) στους μισθωτούς ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ – Τομέας Ασφάλισης Ναυτικών και Τουριστικών Πρακτόρων (πρώην ΤΑΝΠΥ)
γ) στους μισθωτούς ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ)
δ) στους δικηγόρους με έμμισθη εντολή του πρώην ΕΤΑΑ (Τομέας Ασφάλισης Νομικών)
ε) στους μισθωτούς ανειδίκευτους εργάτες που απασχολούνται στον αγροτικό τομέα και στους μετακλητούς πολίτες τρίτων χωρών
στ) στους μισθωτούς ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΠ – ΜΜΕ
ζ) σε ειδικές κατηγορίες προσώπων, όπως:
- πρόσωπα σε θέση διευθυντή, γενικού διευθυντή, εντεταλμένου διευθύνοντος ή συμπράττοντος συμβούλου, διοικητή εταιρείας ή συνεταιρισμού, εφόσον συνδέονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας για τις εισπραττόμενες αμοιβές.
- μέλη Διοικητικών Συμβουλίων Ανωνύμων Εταιρειών και Αγροτικών Συνεταιρισμών εφόσον λαμβάνουν αμοιβή.
- διαχειριστές εταιρειών όλων των νομικών μορφών (με εξαίρεση τους διαχειριστές των ΙΚΕ που καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές ως ελεύθεροι επαγγελματίες)
Μείωση ασφαλιστικής εισφοράς
- Μείωση κατά 50% της εισφοράς ασφαλισμένου για ένα έτος για γυναίκες που αποκτούν παιδί (άρθρο 141 παρ. 2 του ν. 3655/2008).
- Μείωση κατά 6,66 ποσοστιαίες μονάδες της εργοδοτικής εισφοράς για όσους εργοδότες απασχολούν μισθωτούς ηλικίας έως 25 ετών (άρθρο 86 του ν. 4583/2010, ΚΥΑ Δ.15/Δ΄/3220/72/26-2-2019, ΦΕΚ Β΄681).
- Εισοδηματική ενίσχυση μισθωτών του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, με πλήρη απασχόληση, που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό (άρθρο 14 του ν. 2837/2000)
Πρόσθετο Ασφάλιστρο
- Υπαγόμενοι στον Κανονισμό Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΚΒΑΕ)
2,20% για τον ασφαλισμένο και 1,40% για τον εργοδότη (3,60% σύνολο).
- Απασχολούμενοι σε υπόγειες στοές ορυχείων και λιγνιτωρυχείων και σε υποθαλάσσιες εργασίες, και σε εναέριες εργασίες (μόνο για ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993)
4,30% για τον ασφαλισμένο και 2,70% για τον εργοδότη (σύνολο 7,00%)
- Εισφορά επαγγελματικού κινδύνου
1% για τον εργοδότη
Εξαιρέσεις
- Ειδικές κατηγορίες μισθωτών του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ (αμειβόμενοι με κυμαινόμενες αποδοχές, οικοδόμοι, φορτοεκφορτωτές, λαχειοπώλες κ.λπ.).
- Ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ που αμείβονται με εργόσημο (άρθρο 20 και 21 του ν. 3863/2010).
- Όσοι υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ μόνο για τον κλάδο ατυχήματος ή και στον κλάδο παροχών ασθένειας σε είδος (φοιτητές κατά την πρακτική άσκηση, κρατούμενοι εργαζόμενοι φυλακών κ.λπ.).
- Ασφαλισμένοι του πρώην ΝΑΤ, για τους οποίους ισχύουν ως προς τις ασφαλιστικές εισφορές οι καταστατικές διατάξεις του ΝΑΤ. Οι εισφορές υπολογίζονται επί του βασικού μισθού που δεν μπορεί να είναι κατώτερος από την ισχύουσα ή την τελευταία ισχύουσα Σ.Σ.Ε. του κλάδου. Για την ασφάλισή τους υποβάλλεται ειδική ΑΠΔ. (Υπουργική Απόφαση Φ.80000/οικ.46214/1903/6-10-2017, ΦΕΚ Β΄ 3677)
Εισφορές επικουρικής ασφάλισης
Οι συνολικές εισφορές για την επικουρική ασφάλιση (άρθρο 97 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 45 του ν. 4670/2020 και τροποποιήθηκε με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 35 του ν. 4756/2020) ανέρχονται σε ποσοστό 6,50% (έως 31/05/2022, το οποίο θα μειωθεί σε 6% από 01/06/2022) επί εκείνων των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των εισφορών της κύριας σύνταξης. Επιμερίζονται, δε, ισομερώς στον εργοδότη και τον εργαζόμενο, με ανώτατο ποσό μηνιαίων αποδοχών τις 6.500,00 ευρώ.
Η παρακράτηση και η απόδοση των εισφορών γίνεται από τον εργοδότη, μέσω της ΑΠΔ.
Από 1.1.2020 για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών τους, όλοι οι ασφαλισμένοι πριν και μετά την 1.1.1993 έμμισθοι δικηγόροι και μισθωτοί μηχανικοί των οικείων τομέων του κλάδου επικουρικής ασφάλισης του πρώην ΕΤΑΑ κατατάσσονται σε τρείς ασφαλιστικές κατηγορίες, κατά τα προβλεπόμενα για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες,(1η ασφαλιστική κατηγορία 42 ευρώ, 2η ασφαλιστική κατηγορία 51 ευρώ, 3η ασφαλιστική κατηγορία 61 ευρώ και από 1.6.2022 και εφεξής οι τρεις αυτές ασφαλιστικές κατηγορίες μειώνονται στα 39 ευρώ, 47 ευρώ και 56 ευρώ, αντίστοιχα). Οι ασφαλιστικές εισφορές τους επιμερίζονται ισομερώς στον εργοδότη και στον ασφαλισμένο (άρθρο 97 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 45 του ν. 4670/2020 και τροποποιήθηκε με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 35 του ν. 4756/2020).
Εισφορές εφάπαξ παροχής
Το ύψος και ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών (άρθρο 35 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 31 του ν. 4670/2020) των μέχρι τις 31.12.1992 ασφαλισμένων μισθωτών προσδιορίζονται σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των ενταχθέντων φορέων προνοίας στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ, με εξαίρεση τους μισθωτούς ασφαλισμένους στους τομείς προνοίας του πρώην ΕΤΑΠ ΜΜΕ. Για τους από την 1.1.1993 και εφεξής ασφαλισμένους, καταβάλλεται εισφορά ποσοστού τέσσερα τοις εκατό (4%), υπολογιζόμενη επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους για κύρια σύνταξη, όπως αυτές προσδιορίζονται στα άρθρα 5 και 38 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει (άρθρα 23 και 34 του ν. 4670/2020 και άρθρο 1 του ν. 4488/20217). Από 1.1.2020 για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών τους, όλοι οι ασφαλισμένοι πριν και μετά την 1.1.1993 έμμισθοι δικηγόροι, μισθωτοί μηχανικοί και υγειονομικοί των οικείων τομέων του κλάδου πρόνοιας του πρώην Ε.Τ.Α.Α. κατατάσσονται σε τρείς (3) ασφαλιστικές κατηγορίες, στις οποίες αντιστοιχεί το ποσό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς των 26€, 31€ ή 37€ (άρθρο 35 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 31 του ν. 4670/2020).
Οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από την 1.1.2014 και εφεξής για κάθε ασφαλισμένο τηρούνται σε ατομικές μερίδες.
Νομοθετικό Πλαίσιο
- Άρθρο 38 του ν. 4387/2016 (άρθρο 34 του ν. 4670/2020)
- Εγκύκλιος Δ.15/Δ΄/οικ.13648/330/13-4-2020
