Κωστής Ν. Ντρούκας, MSc
Οικονομολόγος – Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven
www.knnconsulting.com | www.transferpricing.gr
Σύντομο ιστορικό:
Η Αρχή Των Ίσων Αποστάσεων, που διέπει το νομοθετικό πλαίσιο περί ενδοομιλικών συναλλαγών, κύριο στόχο έχει και την αποφυγή της διπλής φορολόγησης του εισοδήματος μεταξύ δύο ή και περισσοτέρων φορολογικών δικαιοδοσιών. Παρόλα αυτά, έως και σήμερα, στην ελληνική επικράτεια, και ειδικά στις περιπτώσεις των ημεδαπών συνδεδεμένων προσώπων, οι φορολογικές διαφορές που προκύπτουν από τη μη επαλήθευση της εν λόγω αρχής, αναμορφώνονται «μόνον στο βαθμό που δεν μειώνουν το ποσό του καταβλητέου φόρου». Άρα, πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η φορολογική διοίκηση αποδέχεται μονομερώς κάθε φορολογική αναμόρφωση, χωρίς να επιτρέπει ταυτόχρονα την αντίστροφη αναμόρφωση από το άλλο αντισυμβαλλόμενο μέρος. Αυτό προφανώς έχει σαν αποτέλεσμα τη διπλή φορολόγηση του εισοδήματος, το οποίο έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με το πνεύμα του άρθρου 9 της ΣΑΔΦ.
Για παράδειγμα, εάν το συνδεδεμένο μέρος Α υπέρ-τιμολογούσε κατά 100 χιλ. € το συνδεδεμένο μέρος Β, τότε μετά από ενδεχόμενο έλεγχο η φορολογική αναμόρφωση θα αφορούσε μόνο στο συνδεδεμένο μέρος Β που εξέπεσε μεγαλύτερο έξοδο (συγκριτικά με το αποδεκτό εύρος). Δηλαδή το συνδεδεμένο πρόσωπο Β θα αναμόρφωνε (προσαύξηση 100 χιλ. €) στο έντυπο Ν στον κωδικό 446 τα φορολογητέα αποτελέσματα του. Το συνδεδεμένο μέρος Α δεν είχε δικαίωμα να αναπροσαρμόσει αντιστρόφως τα φορολογητέα αποτελέσματα του. Άρα, το εισόδημα που προέκυπτε από την εν λόγω συναλλαγή αφενός είχε φορολογηθεί στο συνδεδεμένο πρόσωπο Α, αφετέρου δε με την φορολογική αναμόρφωση στο συνδεδεμένο μέρος Β επρόκειτο να ξανά-φορολογηθεί.
Τι θα ισχύει πλέον με τη νέα διάταξη που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο που βρίσκεται υπό ψήφιση στη Βουλή (Προσαρμογή των κερδών συνδεδεμένων επιχειρήσεων για τις ενδοομιλικές συναλλαγές, μετά από διόρθωση κερδών κατόπιν ελέγχου):
Το ελληνικό αυτό παράδοξο έρχεται να διορθώσει το άρθρο 171 του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα. Πλέον, δίδεται το δικαίωμα της αντίστροφης φορολογικής αναμόρφωσης και στο άλλο αντισυμβαλλόμενο μέρος, (π.χ. στο προηγούμενο παράδειγμα, στο συνδεδεμένο μέρος Α) προκειμένου να εξορθολογισθεί η φορολογική επιβάρυνση επί του πραγματικού εισοδήματος.
Έτσι λοιπόν, εάν στα κέρδη νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, τα οποία υπάγονται σε φόρο στην Ελλάδα, περιληφθούν κέρδη τα οποία υπάγονται σε φόρο στην Ελλάδα στο όνομα συνδεδεμένου προσώπου και έχουν προκύψει κατόπιν φορολογικού ελέγχου του πρώτου υπαγόμενου στον φόρο νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, δύναται το δεύτερο υπαγόμενο στον φόρο, συνδεδεμένο νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα να ζητήσει ανάλογη προσαρμογή στα φορολογητέα κέρδη του, κατόπιν υποβολής τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης που συνοδεύεται από γνωστοποίηση της οικείας έκθεσης ελέγχου του πρώτου υπαγόμενου στον φόρο.
Δηλαδή, στο παραπάνω παράδειγμα με την υπέρ-τιμολόγηση των 100 χιλ. € από το συνδεδεμένο πρόσωπο Α στο συνδεδεμένο πρόσωπο Β, η αναμόρφωση των 100 χιλ. € θα λάβει χώρα και στα δύο αντισυμβαλλόμενα μέρη προφανώς με αντίστροφα πρόσημα. Άρα, το συνδεδεμένο πρόσωπο Β θα προσαυξήσει το φορολογητέο εισόδημα του κατά 100 χιλ. € (μειώνοντας το ποσό των εξόδων που θα εκπέσει), ενώ αντίστοιχα με την προτεινόμενη διαδικασία, το συνδεδεμένο πρόσωπο Α θα μειώσει τα έσοδα του κατά 100 χιλ. € μειώνοντας έτσι ισόποσα και το φορολογητέο του εισόδημα και κατ’ επέκταση την συνολική φορολογική επιβάρυνση.
Σημειωτέο δε πως η ως άνω ρύθμιση έχει και αναδρομική ισχύ, εφόσον, κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του υπόψη σχεδίου νόμου, οι υποθέσεις εκκρεμούν ενώπιον της Φορολογικής Διοίκησης ή των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Επιπλέον, όσον αφορά στο σχετικό χρονοδιάγραμμα, η εν λόγω τροποποιητική φορολογική δήλωση και η συνοδευτική έκθεση ελέγχου υποβάλλονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) μηνών από την κοινοποίηση της πράξης διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου στον πρώτο υπαγόμενο στον φόρο (στο συνδεδεμένο μέρος Β στο ανωτέρω παράδειγμα).
Συμπερασματικά, παρόλο που αναμένονται διευκρινίσεις για την εφαρμογή της παραπάνω διάταξης, είναι προφανές ότι με την έναρξη ισχύος της αλλάζει ο “χάρτης” της τεκμηρίωσης των ενδοομιλικών συναλλαγών στην ελληνική επικράτεια. Και αυτό γιατί πλέον η φορολογική διοίκηση θα επιβαρύνει δικαίως και αρμονικά το φορολογητέο εισόδημα εκεί που πραγματικά παράγεται, εξομαλύνοντας σκόπιμες στρεβλώσεις στην αγορά που είτε έως τώρα σκοπό είχαν την μεταφορά φορολογητέας ύλης, είτε δημιουργούσαν ζητήματα ανταγωνιστικότητας σε ορισμένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
Πηγη: Taxheaven
