Το Υπουργείο Εξωτερικών αναπτύσσει νέα πεδία οικονομικών, κοινωνικών, και πολιτισμικών δραστηριοτήτων, για τα οποία είναι απαραίτητη η διαμόρφωση μηχανισμών και η ανάπτυξη υποδομών με σκοπό την αποτελεσματικότερη λειτουργία του.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΠΕΞ αξιοποιεί τις δυνατότητες που δίνονται από τα διαρθρωτικά και αναπτυξιακά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συγχρηματοδοτούν τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ, το Εθνικό Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Συνόρων ή άλλα χρηματοδοτικά πλαίσια.
Το 2002 το Υπουργείο Εξωτερικών ξεκίνησε την υλοποίηση των πρώτων συγχρηματοδοτούμενων έργων, στο πλαίσιο του Γ’ ΚΠΣ. Τα έργα αυτά αφορούσαν κατά κύριο λόγω δράσεις της Διπλωματικής Ακαδημίας σε δύο βασικούς τομείς, την Αρχική και τη Δια-Βίου Εκπαίδευση.
Με τη σύσταση της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Εφαρμογής Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων, ΕΥΣΧΕΠ, (Δεκέμβριος 2008), που από το Δεκέμβριο 2014 μετονομάστηκε σε Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εξωτερικών και την απόκτηση Πιστοποιητικού Διαχειριστικής Επάρκειας (Μάρτιος 2009), δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο για τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση παρεμβάσεων, που στοχεύουν στην:
– Ενίσχυση του Οργανωτικού- λειτουργικού μοντέλου του Υπουργείου Εξωτερικών
– Ανάπτυξη Υποδομών και Εφαρμογή Νέων Τεχνολογιών
– Ενίσχυση εργαλείων και ανάπτυξη μηχανισμών Οικονομικής Διπλωματίας
– Ανάπτυξη Διεθνών Συνεργασιών σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας.
